Nu te lezen in de eerste Watching van dit jaar, de HorlogeTest van de Dijkman Versum. Een horloge van Nederlandse makelij. Verrassend is, zelfs voor de gevorderde Watching- en Horloge.info-lezer, dat er een stuk meer ‘Nederlands’ is dan je zou verwachten. Maak kennis met dit kunststuk van Holke Dijkman.
Door Bernard Werk
Door de huidige omstandigheden is het horloge langer in mijn bezit dan de bedoeling was, maar dat was zeker geen straf en een uitstekende manier om de techniek van deze Versum proberen te doorgronden. Ik ken de sympathieke bouwer van het horloge – Holke Dijkman – al jaren. We zitten in hetzelfde wereldje en dan komen we elkaar met regelmaat tegen. Dijkman heeft zijn sporen meer dan verdiend in de horloge- en klokkenwereld. Bij bekende namen als Van der Gang en Christiaan van der Klaauw, om er maar een paar te noemen. Waar hij bij de laatste deels verantwoordelijk was voor het opzetten van de prototypes met de spectaculaire astronomische complicaties.
Maatwerk
Als ik bij hem op bezoek ben, spreken we dan ook over de andere Nederlandse horlogemakers en zijn we – voordat we er erg in hebben – alweer uren verder. Er zijn fantastische horloge-initiatieven in ons land. Daarom is Watching ook vertegenwoordigd in de organisatie van de beurs ‘Maatwerk’, waar nagenoeg alle Nederlandse horlogemerken hun stukken presenteren. We hopen dat de beurs dit najaar weer in Muiden kan plaatsvinden.
De Dijkman Versum
Gepaste afstand
De Versum stond al een tijd op mijn lijst voor de HorlogeTest. Toen ik het horloge eenmaal begon te dragen, kwamen de vragen vanzelf. Dus wat doe je dan, zij het op gepaste afstand? Dan ga je bij hem op bezoek. De werkbanken bij Dijkman Watches staan vol met allerlei moois. Een draaibank, frees, polijstspullen, een rhodineerbad en nog veel meer. Want Holke doet bijna alles zelf. Inclusief op maat gemaakte gereedschappen en houders voor het uurwerk.
Ik zeg ‘bijna’, omdat er een basisuurwerk nodig is en omdat hij het glas en de banden koopt. Maar voor de rest? Alles zelf. Ongelooflijk indrukwekkend om te zien. Het begint met de kast. “Kijk,” zegt Holke, en legt een metalen schijf in mijn hand. “Dit wordt de kast. Een dunner plakje wordt de bodem.” Overal gaan laden open en toont hij met oprechte trots hoe zijn horloges worden gemaakt. Of beter gezegd: hoe hij zijn horloges maakt. Onderdelen zijn vaak niet uitwisselbaar tussen de verschillende horloges, want zoals gezegd freest, draait, schuurt en polijst hij wat af voordat hij tevreden is.
De inspiratie: ETA Unitas 6497
Slapeloze nachten
Voordat zijn Versum er was, heeft Holke heel wat slapeloze nachten gehad. Hij wilde iets anders dan alle anderen, namelijk een omgekeerd uurwerk. Dat wat je normaal door de glazen bodemdeksel bewondert, bekijk je nu aan de wijzerplaatzijde. Versum staat voor omgekeerd of omgedraaid in het Latijn. Door de ingenieuze constructie – waarvoor zijn nachtrust werd opgeofferd – draaien de wijzers dus eigenlijk hun ‘ronden’ aan de onderkant van het uurwerk.
Na alle stappen zorgvuldig te hebben onderzocht en een overvloed aan testen, was er in 2016 het eerste prototype. Het eerste horloge werd geleverd in 2017. De wijzerplaatkant intrigeert door de diepte en de raderen en wijzers die lijken te zweven. Dit komt omdat de uren- en de minutenwijzer apart worden aangedreven. Holke heeft er meer dan een jaar over nagedacht en aan gesleuteld om de juiste wijzerklemming te maken. Een bijkomend voordeel van de ‘verbouwing’, de gebruikte lagers en eigen materialen, is dat de gangreserve nu richting de 50 uur loopt in plaats van de gebruikelijk 42 voor de ETA Unitas 6497. Ondanks dat Holke 14 raderen heeft toegevoegd om te bereiken wat hij wilde maken.
Holke Dijkman in actie
Industrieel
Wat dus direct opvalt met de Dijkman Versum om de pols is de diepte in de wijzerplaat, de zwevende wijzers en het tikkende ‘hart’, want de balans is nu ook zichtbaar. Ook de metalen wijzerplaat met, in ons geval, Romeinse cijfers draagt bij aan de dieptewerking. Of de industriële look je aanstaat is een kwestie van smaak. Het horloge dat ik droeg had stalen gepolijste wijzers en als ik zelf mocht kiezen dan zou ik voor de optie van de blauwe wijzers gaan. Niet met de vlam geblauwd, want dat was niet te doen. Ook al heeft Dijkman dat uiteraard wel geprobeerd. Ze zijn blauw gelakt, wat de afleesbaarheid zeker vergroot.
De achterkant van de Versum toont nog een wijzer. Dat is de urenwijzer op het oorspronkelijke urenrad. Meer een gimmick dan functioneel. Toch ziet het er goed uit. Alle raderen zijn vijfspaaks en dat kom je ook weer tegen op de kroon. Het aangepaste uurwerk zit in een robuuste gepolijste stalen kast, een forse kast die precies bij het uurwerk past. Ik ben verkocht geraakt aan de industriële looks van het horloge en de gelaagdheid van het uurwerk. De kast heeft een diameter van 42 millimeter, voor mijn pols een uitstekende maat.
De urenwijzer aan de achterzijde op het oorspronkelijke urenrad
Kanttekening
De band die aan de Dijkman Versum zit heb ik, in overleg met Dijkman, direct omgewisseld voor een eigen met gesp, want de vouwsluiting bij de verstrekte band zat erg oncomfortabel. Dat hoeft geen obstakel te zijn, want bij een Dijkman horloge kun je erg veel op je persoonlijke smaak en voorkeur laten afstemmen. Bijvoorbeeld een dichte schijf met gravure in de achterdeksel, de kleuren van de wijzers en indexen. Geen aanpassingen aan het uurwerk. Dit alles – gelimiteerd tot 250 stuks – wordt gepresenteerd in een mooie handgemaakte houten doos.
De Dijkman Versum op eigen band
Vervolg
Een horloge als deze Dijkman Versum roept veel reacties op. Velen zijn – net als ik – geraakt door het industriële, de afwerking en de animatie op de ‘wijzerplaat’. Het verhaal erbij van de maker die alles heeft uitgedacht en zelf ook tot uitvoer brengt, spreekt een beetje horlogefan natuurlijk ook direct aan. En zit er nog wat in het vat na deze Versum? Absoluut. Er komt een dameshorloge met de naam Femina. Dit is geen vrouwelijke variant van de Versum, want er zit een automatisch uurwerk in dat niet gedraaid is.
Dijkman Watches Versum
Uurwerk: 18 Steens handopgewonden uurwerk, gebaseerd op basis van de ETA Unitas 6497 – Tikgetal: 18.000 – Gangreserve: 50 uur – Kast: Staal – Diameter: 42 millimeter – Dikte: 13,1 millimeter – Glas: saffierglas – Waterbestendigheid: 30 meter – Band: kalfs- of rundleder met vouwsluiting – Prijs: €5.750
Voor meer informatie over de Versum: www.dijkmanwatches.nl
