Mechanische horloges staan voor historie, ambachtelijkheid en gevoel. En quartz-horloges? Die ook! Het idee van gevoelloze, goedkope batterijhorloges is achterhaald. Quartz staat anno 2018 voor meer dan precisie en functionaliteit, quartz staat voor de koppeling van verbluffende innovaties en eindeloos enthousiasme. Daar is het tijd voor een groot en gevoelig quartz Kerstverhaal.
Eind jaren ’70 vroege jaren ’80 overspoelde goedkope Aziatische quartz-horloges de wereld en verwoestten ze de traditionele, mechanische Zwitserse horloges. Alleen door die archaïsche machientjes een emotionele lading mee te geven konden ze overleven; als luxegoed, niet meer als functioneel instrument want die plek had het precieze quartz-horloge voor altijd ingenomen. Goed, einde geschiedenisles door de ogen van de snobistische horlogeliefhebber. Je had deze korte historie vast al eens ergens gelezen, maar bedenk wel dat het een gekleurd verhaal is. Het is geen paranoïde complot-denken, maar als mechanische horloges door de gezamenlijke top van de horloge-industrie worden neergezet als schaarse emotionele creaties en de absolute tegenpolen van gevoelloze, puur functionele massaproducten, gebeurt dat met opzet. Door elektronische horloges in een hoek te drukken willen ze de quartz-dreiging bezweren. En die dreiging wordt steeds sterker. En gevaarlijker, want de quartz-crisis is misschien bezworen, maar na de golf functionele horloges rijst nu een veel gevaarlijker golf op, die van emotionele, elektronische horloges; quartz met gevoel.
De gouden jaren
Voorop in de strijd om uw horlogehart gaat Casio. Hun G-Shock is een horloge-concept met een trouwe fanclub. Het stootbestendige, digitale horloge werd in 1983 gelanceerd, in 1989 volgde de eerste analoge variant met traditionele wijzers en tegen 1998 waren wereldwijd 19 miljoen G-Shocks verkocht. De jaren ’90 waren de gouden jaren, maar daarna daalde de verkoop en Casio moest iets doen. Gedurende de eerste levensfase van de G-Shock werd het horloge gezien als een mode-item. Dat moest veranderen. Een G-Shock moest vanaf dat moment meer zijn dan een gekleurd fashionproduct, maar meer te bieden hebben. Langzaam maar zeker begon Casio het product te voorzien van emotionele lading door ze op een andere manier aan te prijzen. Sport en avontuur gaven de G-Shock een andere statuur en anno 2018 is de G-Shock bezig aan een nog uitdagender levensfase.
Hoe het allemaal begon met de G-Shock
De metalen MR-G is het beste voorbeeld van een G-Shock die qua beleving verder gaat dan de plastic exemplaren. Een plastic model staat voor sport en vrije tijd, maar met een stalen G-Shock kun je ook naar je werk. De hype van de nineties is geschiedenis, maar MR-G heeft een degelijk aandeel in de gestage groei ervoor in de plaats is gekomen. En die stabiele groei geeft de Casio-top vertrouwen. Zoveel vertrouwen dat er nu behalve een G-Shock van, pak ‘em beet honderd euro, nu ook een G-Shock van ruim 6.000 euro in de catalogus staat. De beweging naar het luxe-segment is na de conceptie, de evolutie naar metaal en de introductie van analoge modellen, de vierde levensfase van de G-Shock.
Een hele reeks zeer verschillende Casio G-Shocks door de jaren
Een ‘Meister’-zet van Casio
Een G-Shock met een premium-prijs (denk aan een prijskaartje waar geen drie, maar vier cijfers voor de komma staan) wordt gemaakt in de manufactuur in Yamagata (een uur noordelijk vliegen vanuit de hoofdstad Tokio) aan de Premium Production Line in het bijzonder. Hier worden de hoogst gepositioneerde G-Shock modellen geassembleerd. Onder streng gecontroleerde omstandigheden en enkel door de beste medewerkers die in de manufactuur te vinden zijn. Pas wanneer een medewerker niveau van ‘Meister’ haalt, mag deze hier werken. In Japan heeft Casio 11.000 werknemers, 650 daarvan werken in Yamagata en slechts 16 daarvan maken de premium G-Shock modellen in Yamagata. Gekleed als astronauten staan de ´Meisters´ aan de geautomatiseerde productielijn in een stofvrije ruimte. Geen veerton of balanswiel te zien, maar wel ultramoderne quartz-uurwerken die werken op lichtenergie, hun precisie ontlenen aan radiogolven en GPS-signalen en de luchtdruk kunnen meten of een kompasfunctie hebben.
Quartz en mechanisch vullen elkaar aan
En behalve toptechnologie, hebben de MR-G-modellen complexe kastvormen, fraai afgewerkte oppervlakten, saffierglas en een rijke detaillering. Deze horloges laten zien dat het Casio menens is om een positie te veroveren in een prijssegment waar ook Zwitserse producenten van mechanische horloges actief zijn. Een vreemdeling in een conservatieve wereld die echter door veel liefhebbers van mechanische horloges niet enkel wordt gedoogd, maar zelfs gekoesterd en verzameld. De G-Shock is zo ontzettend anders dan de mechanische equivalent, dat het elkaar mooi aanvult.
Meer dan high-tech
Een goudkleurige G-Shock MRG Hammertone met een premium prijskaartje
Maar een G-Shock die richting het prijsniveau van bijvoorbeeld een Rolex kruipt, is een ander verhaal. Radiogolven en hoogtemeters zijn dan niet meer genoeg om in de gunst te komen. Dat begrijpen ze bij Casio ook. Vandaar dat er nu, en in de toekomst in reclamecampagnes de aandacht wordt gevestigd op de manier van produceren. Niet enkel de hightech kant komt naar voren, maar ook de artisanale kant. De MR-G ‘Hammer Tone’-modellen zijn de duurste G-Shocks in de geschiedenis. Deze horloges worden door een ambachtsman voorzien van ontelbare gehamerde deukjes; een techniek die in vroeger tijden gebruikt werd om harnassen voor samurai te maken. In de toekomst zullen nog meer modellen gepresenteerd gaan worden die een trotse connectie hebben met traditionele Japanse cultuur. ‘Made in Japan’ moet het gevoel van prestige en kwaliteit oproepen net zoals ‘Swiss Made’ dat doet. Dat is helemaal niet zo’n vergezocht idee, want Japanse elektronica en machines worden wereldwijd gezien als efficiënte, hoogwaardige, betrouwbare en makkelijk te gebruiken topproducten. Een MR-G moet worden gezien als het beste wat Japan te bieden heeft vanuit een traditioneel en innovatief perspectief.
Grandioos quartz van Seiko
Bij Seiko zijn ze al langer bezig zichzelf te positioneren als het beste dat Japan te bieden heeft. In tegenstelling tot Casio maakt Seiko behalve quartz-horloges ook mechanische exemplaren in verschillende prijsklassen. De topcollectie heet Grand Seiko en die bevat behalve mechanische varianten ook quartz-horloges. Een luxe horloge met een saffieren achterkant waardoor een zeer fraai gedecoreerd quartz-uurwerk te zien, symboliseert de trots voor het zeer accurate batterijkaliber 9F. Het batterijuurwerk heeft geen avontuurlijke functies, enkel de uren, minuten, seconden en datum worden weergegeven, en toch is het quartz-horloge door de superieure afwerking van elk afzonderlijk onderdeel een feest voor de onderlegde horlogeliefhebber. De liefde die Seiko heeft gestopt in het horloge en de afwerking van het uurwerk, doet zelfs het gesloten hart van zelfs de meest verstokte horlogepurist smelten.
Deze Grand Seiko SBGV019G bewijst dat een een quartz-uurwerk heel fraai kan zijn
Gebruiksvriendelijke satellietverbinding
In de Seiko’s Astron GPS Solar (vernoemd naar Seiko’s eerste quartz-horloge uit 1969) tikt ook een quartz-uurwerk, maar dat werkt in een gesloten omgeving en op een heel andere, veel avontuurlijke manier. In 2012 presenteerde Seiko de Astron GPS Solar waarin Caliber 7X was geplaatst, twee jaar later verscheen de tweede generatie voorzien van chronograaffunctie met de naam Calibre 8X, Caliber 8X53 is de derde en de laatste generatie heet 5X. Het uurwerk in de nieuwste Astron GPS Solar is weer kleiner dan de vorige kalibers – net als het horoge dat nu 42 mm meet – en maakt opnieuw gebruik van licht voor het opwekken van energie en connectie te maken met satellieten voor de exacte atoomtijd waar dan ook op deze planeet. Het nieuwe Dual-Time uurwerk dat verbinding heeft met het GPS-netwerk is nog meer gericht op wereldreizigers die overal en altijd de juiste tijd(en) bij de hand hebben. Al deze info is imponerend, maar misschien niet direct een bron van emotie. Maar omdat de info zo uniek is, zal de drager van het horloge – dat in vergelijking met Seiko’s van een jaar of tien geleden er veel minder ‘Japans’ uitziet, maar veel meer ‘Westers’ – met trots over zijn met satellieten pratende precisie-instrument willen vertellen. Story-telling noemen marketeers en juist dat draagt een gevoel over en de Astron.
De eerste Seiko Astron uit 1969 en een horloge uit de moderne Astron-collectie die communiceert met GPS-satellieten
Zwitserse quartz-kristallen
Girard-Perregaux 35th Anniversary Laureato
Zelfs in Zwitserland zijn ze inmiddels anders tegen quartz aan gaan kijken. Hoewel in eerste instantie de Zwitsers de strijd aangingen met de Japanners. Bijvoorbeeld Girard-Perregaux dat enige jaren zelfs een hommage aan hun eerste quartz-horloge bracht, de 35th Anniversary Laureato. In 1971 bouwde ‘GP’ in Zwitserland het eerst quartz-uurwerk met een kristal dat trilde met 32.768 Hz. Die frequentie werd de standaard, maar het GP-350 uurwerk dat slechts één seconde per jaar afweek, werd geen groot succes. Te duur en zo. In 2010 presenteerde GP deze 35th Anniversary Laureato Quartz als eerbetoon aan de eerste Laureauto uit 1975 met een batterijuurwerk. Het horloge koste zo’n 12.000 euro en dat was weer te duur.
Batterij-verleden
Longines is ook gaan kijken in hun batterij-verleden en verraste vorig jaar iedereen met een opmerkelijk quartz-horloge. Niet zomaar een quartz-horloge want daar zit geen beleving in, maar een ongelofelijk nauwkeurige creatie die de naam Conquest V.H.P. kreeg. In het Neuchâtel Observatory dat uitziet over het meer met de besneeuwde toppen van de Alpen als droomdecor in de achtergrond presenteert Longines iets ouds en iets nieuws: hun allereerste quartz-gestuurde polshorloge uit 1969, de Longines Ultra-Quartz én de nieuwe Conquest V.H.P.. Het nieuwe model is uitgerust met een nieuw, door Swatch Groep-genoot ETA ontworpen quartz-uurwerk met een indrukwekkende precisie van -/+ 5 seconden per jaar en een eeuwigdurende kalender die tot het jaar 2400 niet hoeft te worden aangepast.
Het Longines cybernetic quartz uurwerk uit 1969
Slim en slimmer quartz
De Longines is niet zo multifunctioneel als een G-Shock, maar wel iets ‘slimmer’ dan de Grand Seiko die eerder passeerde. De tijd wordt bijgesteld met een ‘intelligente kroon’ die de urenwijzer één uur vooruit wanneer de kroon snel wordt gedraaid en de minuten instelt wanneer er langzaam wordt gedraaid. De Longines Conquest V.H.P. heeft ook een schokdetector, die de wijzers terugzet op 12 uur om ze te beschermen bij schokken, en een indicator die aangeeft dat de batterij leeg is. Als de batterij binnen zes maanden na activering van de batterij-indicator wordt vervangen, worden de wijzers en datum correct ingesteld zodra de nieuwe batterij is geplaatst. 200 mensen werkten vier jaar aan het nieuwe horloge dat jou 950 euro kost voor het basismodel.
Longines Conquest V.H.P. GMT Flash Setting in blauwe uitvoering
Quartz geeft good vibrations
En dan nog even dit. Van mechanische horloges wordt gezegd dat ze een kloppend hart hebben. Dat ‘hart’ is het schommelende balanswiel met de pulserende balansveer. De standaard voor mechanische horloges is een tikgetal van 28.800 vibraties per uur en dat staat gelijk aan 4 Hz. In een quartz-uurwerk wordt een Quartz-kristal door stroom aan het trillen gebracht en dat gaat veel verder dan 4 Hz. De standaard voor quartz-uurwerken is 32.768 Hz. De Beach Boys wisten wel wat belangrijk was en zongen het al in 1966 toen quartz-horloges nog niet eens waren uitgevonden! “Good good good good vibrations (Oom bop, bop)”. Quartz-horloges geven gewoon good vibrations and excitations! En met die vrolijke noot eindigt een groot en gevoelig quartz Kerstverhaal. Horloge.info wenst iedereen een vrolijk en gezond Kerstmis!
Voor meer informatie: www.gshock.com , www.casio.com , www.seiko.com , www.grandseiko.com , www.girard-perregaux.com , www.longines.com
