Wat is het populairste type horloge vandaag de dag? Een betrouwbaar, waterdicht en robuust horloge dat je overal bij kunt dragen en overal mee naartoe kunt nemen. Het horloge komt voort uit een roerige tijd die we hier uit de doeken zullen doen. Zo ontstond het moderne sporthorloge.
Waltham adverteerde tijdens WW I met hun sterke fronthorloges
Gisteren plaatsten we op Holroge.info een verhaal over het nieuwe merk Riskers. En in het verhaal maken we melding van horloges die tijdens WO I in de loopgraven werden gedragen. Horloges die na een vreselijke oorlog transformeerden tot sporthorloges. Maar laten we beginnen met de basisvraag: wat is een sporthorloge? Een sporthorloge is in wezen een robuust tijdsinstrument dat geschikt is voor een verscheidenheid aan sportieve en fysieke activiteiten. Sporthorloges zijn gebouwd om schokken te weerstaan, dus ze zijn meestal gemaakt van solide legeringen zoals staal of titanium, of meer hightech materialen zoals koolstofvezel of keramiek. Een kras- en breukbestendig saffierglas behoort ook tot de standaarduitrusting.
Bestand tegen zowat alles
Over het algemeen zijn sporthorloges bestand tegen water, dus zwemmen, snorkelen, douchen en, indien sterk genoeg (200 meter en dieper), zelfs duiken. Moderne sporthorloges hebben vaak de neiging functies te tonen die niet worden aangetroffen op klassieke, elegante horloges. De chronograaf is waarschijnlijk de meest bekende en populaire functie/complicatie.
Smith and Son advertentie uit mei 1916
Zo ontstond het moderne sporthorloge – een succesvolle metamorfose
Waltham advertentie uit 1919
De tweede vraag is: wanneer ontstond het sporthorloges? Welnu, alle horloges zijn een eerbetoon aan vroege klokken die in de loop van de tijd evolueerden tot zakhorloges en in het begin van de 20e eeuw tot polshorloges. Tijdens de 20ste eeuw draaiden horlogetrends rond klassieke, delicate, elegante horloges. Hoewel sporthorloges nog niet bestonden, waren er wel polshorloges die in de luchtvaart en voor militaire doeleinden werden gebruikt. Exemplaren met stevige kasten die tegen een stootje konden en vuil en water buiten konden houden. Terwijl lichtgevende massa op wijzers en cijfers soldaten toestond om de tijd in het donker of in de met rook gevulde loopgraven van WO I. En al tijdens de oorlog adverteerden horlogemerken met extra stevige horloges die aan het front hun mannetje konden staan. Vrij luguber, dat wel. Maar het waren diezelfde ruige horloges die een metamorfose zouden ondergaan nadat de kanonnen in 1918 stopten met vuren.
Van oorlog naar sport
Een Waltham loopgravenhorloge of trench watch uit 1916
Het lijdt geen twijfel dat de originele loopgravenhorloges of trench watches een belangrijke rol speelden in de evolutie van het sporthorloge. Na de Eerste Wereldoorlog werd het polshorloge gezien en verkocht als een mannelijk instrument, een noodzakelijk hulpmiddel in een moderne wereld. Marketingmensen van de verschillende horlogehuizen die deze mannelijke tijdsinstrumenten maakten, zouden een cruciale rol gaan spelen in de opkomst van het sporthorloge. Advertenties in kranten en tijdschriften vertelden het publiek dat de nieuwe, schier onverwoestbare horloges de ‘keuze’ waren van sporters. Een modern leven met sport en avontuur in de buitenlucht zou eenvoudigweg niet mogelijk zijn zonder een gewaardeerd polshorloge dat tegen een stootje kan.
De sportambassadeur
De Rolex Oyster zwom met Mercedes Gleitze naar Engeland
De volgende stap die de horlogemerken namen was het betrokken raken bij sportevenementen als tijdswaarnemer. Het beste voorbeeld is Omega dat in de jaren ‘30 de officiële timingpartner van de Olympische Spelen werd. Door het merk te koppelen aan het allergrootste sportevenement verbond het elke Omega-chronograaf met de ultieme test van menselijke atletisch vermogen. Het was Rolex die voor het eerst een sportambassadeur gebruikte. Het is één ding om te beweren dat een horloge waterdicht is. Het is iets anders om het te bewijzen. In 1927 zwom de Engelse Mercedes Gleitze het Kanaal over, met om haar hals een Rolex Oyster. De oversteek duurde ruim 10 uur en het horloge bleek aan de overkant nog steeds perfect te werken. Om de Kanaaloversteek te vieren publiceerde Rolex een advertentie van een volledige pagina op de voorpagina van de Daily Mail om het succes van het waterdichte horloge te verkondigen.
James, Roger en Max
Omega en de Olympische Spelen zijn sinds mensenheugenis aan elkaar verbonden
Langzaam maar zeker veroverde het sporthorloge de wereld. Terwijl trends en stijlen veranderden, bleek het sporthorloge een zeer populair alternatief voor het klassieke, chique polshorloge te zijn. Het begon het zelfs gestaag te vervangen als de eerste keuze voor een nieuw horloge. Sleutel tot het succes; gebruiksgemak en veelzijdigheid. Nu wordt er ook wel beweerd dat de reden waarom sporthorloges in populariteit toenamen, was omdat ze in de media werden gebruikt: films, televisie en sport. Van James Bond en Steve McQueen tot Roger Federer en Max Verstappen, ze promoten allemaal sporthorloges. En die mannen vormen slechts het topje van de ijsberg. Elke sport en elke topspeler in die sport is op een of andere manier verbonden met een horlogemerk.
Op de baan, op het water, op het circuit
Een korte lijst van merken verbonden met sporten/sporters: Rolex heeft Formule 1, Wimbledon en Roger Federer, Longines en skiën zijn al jaren met elkaar verbonden, Audemars Piguet is te vinden op ’s werelds beroemdste golfbanen en de Royal Oak wordt door veel pro-spelers (uit)gedragen. Panerai geeft de voorkeur aan het schitteren tijdens regatta’s met klassieke zeiljachten en de horlogehuizen die betrokken zijn bij motorsporten zijn zeer talrijk. Horlogemerken die actief betrokken zijn bij racers, races en raceklassen zijn zeer talrijk. Richard Mille, Certina en natuurlijk TAG Heuer om er maar een paar te noemen. De aandacht die partnerships en merkambassadeurs sportenhorloges opleverden, hebben het imago van dergelijke horloges naar een compleet nieuw en ongekend hoog niveau getild.
Rolex advertentie van de Turn-o-Graph. Het is zo blijkt zowel een zeil- als een kookhorloge
Gedetailleerde aantrekkingskracht
Een andere belangrijke factor in de populariteit is het feit dat sporthorloges veelal geweldig ogen. Ze zijn vaak uitgerust met een gedetailleerde kast en een kleurrijke lunette, een goed gevulde wijzerplaat met kleinere subdials, en opgloeiende lichtgevende indexen, cijfers en wijzers, waardoor sporthorloges charismatisch voor de dag komen. En omdat mannen in hun hart altijd jongens blijven en nu eenmaal dol zijn op gadgets – denk aan de equalizer van je oude stereotoren met allerlei lichtjes die op en neer dansten op de maat van de beat, hoe cool dat was? -, weten uitbundige sporthorloges precies de juiste plek in het mannenhart te raken. Sporthorloges zien er tegenwoordig zelfs zo goed en verfijnd uit dat het niet ongebruikelijk is om bijvoorbeeld een Rolex Submariner met een pak te dragen. Deze veelzijdigheid is een belangrijk aspect van wat sporthorloges zo populair heeft gemaakt.
Karakteristiek rubber
Dus wat is de definitie van een hedendaags sporthorloge? Is het een marketing gedreven product of een geëvolueerd gebruiksvoorwerp? We denken dat een sporthorloge een luxe-instrument is dat bestand is tegen schokken en dus ook sportactiviteiten. Het is een horloge dat een actieve rol kan spelen in de sport zelf – een chronograaf kan bijvoorbeeld rondetijden meten op het circuit en een duikhorloge houdt je veilig onder water. Het is groter en prominenter dan een klassiek horloge, het is niet bang om wat kleur te tonen en het deelt designdetails met enkele van de beroemdste horloges in de geschiedenis. Maar het doet dit op een subtiele en eigenzinnige manier. De rubber band is trouwens heel karakteristiek voor menig sporthorloge.
De spirit van het sporthorloge
Het is duidelijk waar Bell & Ross de inspiratie vandaan haalde voor de Vintage WWI
De levensloop van sporthorloges begon op het slagveld. Meer dan 100 jaar later hebben sporthorloges de wereld op een vreedzame manier veroverd. Het heeft dit gedaan met behulp van marketingafdelingen, maar ook door voortdurend te evolueren. Wat ooit begon als een grof stalen tijdsinstrument, is nu een polsjuweel gemaakt van hightech materialen. Constante innovaties hebben ons horlogekasten gebracht in titanium, keramiek en allerlei soorten koolstofvezel. Automatische uurwerken uitgerust met silicium onderdelen leveren chronometerprestaties. Het moderne sporthorloge is klaar voor alles wat je maar kunt bedenken. En dat idee, het idee van een onverwacht opdoemend avontuur dat zonder moeite getrotseerd kan worden met en door het horloge om de pols, is de spirit van het sporthorloge.
