Tijd is de vierde dimensie in onze wereld en door die wereld rijden ook auto’s. De tijd kan worden gezien als een opeenvolgende reeks van tijdstippen en wie naast een circuit staat kan daardoor bepalen hoe lang een gebeurtenis – een voorbijrazende bolide bijvoorbeeld – na de volgende gebeurtenis – diezelfde, opnieuw voorbijrazende bolide – plaatsvindt. De tijdsduur tussen die twee tijdstippen is een obsessie voor mensen en vormt de basis van de onverbrekelijke link tussen horlogemerken en de auto-industrie en de autosport in het bijzonder. Een autorace door de tijd met o.a. TAG Heuer, IWC, Audemars Piguet, Hublot en Chopard.
We gaan op een autorace door de tijd die van start ging in 1886 toen de allereerste auto verscheen. Deze Benz deed meteen mee in een wedstrijd. De auto en zijn coureur hoefde trouwens geen snelle rondetijd te rijden, nee, er waren weddenschappen afgesloten of het wel of niet slagen van de allereerste proefrit. De allereerste auto was dus eigenlijk slechts zijdelings betrokken bij een wedstrijd, maar toen de auto langzaam maar zeker aan zijn onstuitbare opmars begon kwam de competitieve geest van de mens onstuitbaar naar voren. Auto’s zijn vooraleerst gemaakt om mee te racen. Volgens ‘echte mannen’ althans.
Autohorloges van o.a. TAG Heuer, IWC, Audemars Piguet, Hublot en Chopard
De auto zou wel eens ’s mans meest begeerde object aller tijden kunnen zijn. Met het horloge op een knappe tweede plaats. In het heden zien we dan ook vele collaboraties van de twee werelden om de begeerte verder aan te wakkeren. Bijna elk toonaangevend horlogehuis heeft of had een model in de collectie of zelfs een hele collectie met een autoconnectie; denk aan een automerk, een beroemde race of een raceteam. Opvallende voorbeelden uit het heden en het recente verleden zijn Aston Martin en Jaeger-LeCoultre, Bentley en Breitling, Maserati en Audemars Piguet, datzelfde ‘AP’ dat speciale horloges voor coureurs als Schumacher, Montoya en Barrichello bouwde, de klassieke Tazio Novulari-modellen van Eberhard & Co, de langlopende Mille Miglia-collectie van Chopard en de Formule1- en Max Verstappen-horloges van TAG Heuer. En natuurlijk ook Hublot dat zich aan Ferrari heeft verbonden, IWC dat met Mercedes keer op keer wereldkampioen wordt, en Richard Mille, timing partner van McLaren, maar ook op zo’n beetje elke andere Formule 1-wagen te zien. Richard Mille maakte naam in de F1 met een speciaal voor Felipe Massa ontworpen horloge dat zelfs een immense crash doorstond. Dat deze moderne marketingverbanden in het nu bestaan, hebben een historisch, puur functioneel verband.
Een autorace door de tijd
Autosport draait niet om snelheid. Snelheid is het middel om een doel te bereiken en dat doel is het rijden van een snelle rondetijd, tijden verbeteren, tijd winnen door een bocht anders aan te sturen, tijd inhalen tijdens een snelle pitstop. Tijd bepaalt de winnaar. Vandaar dat tijdmeting vanaf het allereerste begin – even los van de weddenschap over de allereerste proefrit – erbij was. De link tussen chronometrie en autosport is het meest duidelijk in de wereld van de Formule 1, de hoogste, meest complexe en duurste vorm van autosport. Van hand geklokte tijden met mechanische stopwatches langs de baan en in het dashboard geschroefd, heeft de tijdmeting een evolutie ondergaan naar computergestuurde systemen die tot een duizendste van een seconde meten middels transponders en sensors. De meest gecompliceerde raceauto’s ter wereld kunnen alleen bijgehouden worden door de meest gesofisticeerde tijdmeetapparatuur ter wereld. Een perfect evenwicht.
Officieus coureurshorloge
In de door tijd geobsedeerde wereld van de autosport neemt het polshorloge een bijzondere plek in. Dat horloge is een overblijfsel uit het functionele mechanische tijdperk dat door de introductie van de elektronica verworden is tot een emotioneel instrument. Een instrument als een expressie van opperste mannelijkheid. De voluptueuze Royal Oak Offshore is een soort van officieus coureurshorloge. Dit sporthorloge van Audemars Piguet heeft dragers/ambassadeurs/naamgevers als Rubens Barrichello, Michael Schumacher en Juan Pablo Montoya in de gelederen plus een reeks minder op de voorgrond opererende piloten die zweren bij de Offshore als belangrijk onderdeel van het officieuze coureursuniform.
Stratencircuit met faam
De Offshore is een modern racerij-icoon, de Rolex Daytona is het ultieme, tijdloze racehorloge. Deze chronograaf was aan de straatstenen niet kwijt te raken, maar toen wijlen acteur/stijlicoon/racefanaat Paul Newman het horloge ging dragen, ging als eerste de stijlgevoelige Italiaanse man overstag waarna de rest van de wereld volgde. Ook de Monaco – Heuer vernoemde het horloge niet naar het prinsdom maar naar het legendarische stratencircuit – heeft zijn faam grotendeels te danken aan een acteur. Steve McQueen keek rond in de paddock en zag wat de echte coureurs om hun pols hadden en droeg het horloge vervolgens in de film ‘Le Mans’. Het zeer afwijkend vierkante horloge met zijn hoekige, bijna lompe voorkomen verwierf eeuwige roem en dat was naar alle waarschijnlijkheid anders niet gebeurd.
Van McQueen tot Verstappen
‘Race on Sunday, sell on Monday’ is een gevleugelde uitspraak uit de Amerikaanse automobielindustrie. Newman en McQueen lieten al zien dat die kreet ook van toepassing is op horloges en tegenwoordig worden er marketingmiljoenen geïnvesteerd om de emotie rondom de racerij in horlogevorm over te brengen op de consument. Niets wordt meer aan het toeval overgelaten. Ook niet door het merk met misschien wel de sterkste band met de Formule 1, TAG Heuer. Edouard Heur patenteerde in 1869 een stopwatch die tot een vijfde van een seconde nauwkeurig kon meten en in 1911 maakte het bedrijf een chronograaf die in het dashboard werd geïntegreerd. Een belangrijke innovatie was de introductie van de Micrograph in 1917 die maar liefst een honderdste van een seconde kon meten. Edouard legde de basis, maar het was zijn kleinzoon Jack die ervoor zorgde ervoor de naam Heuer en later als TAG Heuer, onmiddellijk een associatie met autosport oproept. En anno 2018 met Red Bull Racing en Max Verstappen.
Turbo-boost met een logo
De naam Heuer is al meer dan veertig jaar een onderdeel van het charismatische Formule 1-circus. In 1969 startte Heuer met de sponsoring van de Zwitserse coureur Jo Siffert en was daarmee een van de eerste non-automotive sponsors binnen de Formule 1. Toen twee jaar later een deal werd gemaakt met Ferrari en het horlogehuis de officiële tijdwaarnemer van de scuderia uit Modena werd, gaf dat het imago en naamsbekendheid een gigantische turbo-boost. Het logo was te zien op de rode bolides en op de testbaan van Fiorano werd een geavanceerd tijdmeetsysteem geïnstalleerd dat kan worden gezien als de voorloper van het huidige computergestuurde telemetriesysteem waarmee en raceauto aan de hand van minutieuze analyse kan worden gevolgd om vervolgens te worden aangepast voor nog snellere rondetijden.
Ferrari: Eerst Heuer, toen Longines, nu Hublot
Ferrari is de parel van de autosport en toen Longines in 1980 de kans kreeg de plek van Heuer in te nemen, werd er niet geaarzeld op het hoofdkwartier in het Zwitserse Saint-Imier. Al in het begin van jaren twintig van de vorige eeuw was Longines actief met hun tijdmeetapparatuur langs de circuits en de allereerste Grand Prix’ die vanaf het midden van de twintigste eeuw plaatsvonden, werden getimed door Longines. Een samenwerking met Ferrari in de Formule 1 is met afstand het hoogst haalbare en daar heeft Longines optimaal gebruik van gemaakt. Maar sponsorcontracten zijn altijd eindig. De laatste horlogepartner van Ferrari is Hublot. Ook Jean-Claude Biver van LVMH (Zenith, Bvlgari, TAG Heuer, Hublot) weet de waarde van het merk uit Modena en daarom heeft hij Hublot aan het steigerende paard verbonden. Race on Sunday on a watch website the same day.