Horlogemerken verbinden zich aan ambassadeurs en goede doelen, dat is weinig nieuws. Zelden doen ze het echter op de intense manier waarop Rolex zich inzet. Via hun Perpetual Planet Initiative steunt Rolex onder meer de Under the Pole-expedities. Het resultaat: de eerste ontdekking van een zeedierenbos op de Noordpool.
Daarom nu eens geen gloednieuw model of een re-issue van een klassiek horloge, maar een blik op wat een horlogemerk doet buiten het mechanische werk. Of ze zich aan hun woord houden als het gaat om de waarden en doelen waarmee ze zichzelf vereenzelvigen. Rolex is hierin heer en meester. Of het nu gaat om de kunsten, sport of het milieu.
Voor nu focussen we ons op hun Perpetual Planet Initiative, waar ze Under The Pole ondersteunen. Een organisatie die de grenzen van het onderwateronderzoek verlegt. De deskundige duikers en medeoprichters, Ghislain Bardout en Emmanuelle Périé-Bardout, leidden hun team naar de ijzige wateren van de Noordelijke IJszee en ontdekten voor het eerst in de regio een belangrijk ecosysteem dat bekend staat als een zeedierenbos.
Emmanuelle Périé-Bardout: “Under The Pole is ontstaan uit de gezamenlijke passie van mij en Ghislain voor duiken, ontdekken en de poolgebieden. We hebben drie belangrijke missies: onze vaardigheden op het gebied van duiken en diepzeeduiken in dienst stellen van de wetenschap, educatie voor schoolkinderen en het grote publiek, en innovatie.”
Ontdekken is iets dat je volgens Périé-Bardoet niet alleen kunt doen. Het moet in teamverband gebeuren. “Zonder sterke partners als Rolex zouden we deze expedities niet kunnen uitvoeren. Het begrip tijd is fundamenteel voor wat we doen. Wetenschap kost tijd. Door ons te ondersteunen, heeft Rolex ons deze tijd gegeven.”
Diepduik-Tech
Tussen 30 en 200 meter diepte, in de zogenaamde mesofotische zone, is de oceaan maar zwak verlicht. In deze schemerwereld kunnen organismen zoals algen die van zonlicht afhankelijk zijn, niet overleven. In plaats daarvan wordt het ecosysteem gedomineerd door dieren zoals koralen, gorgonen (zachte koralen) en sponzen die zich aan rotsen verankeren.
De omstandigheden in deze diepwaterbossen zijn stabieler dan in open water en kunnen belangrijke toevluchtsoorden vormen voor onderwaterleven, hoewel ze zelden worden opgenomen in beschermde zeegebieden.
In tegenstelling tot hun tegenhangers op het land, blijven veel onderzeese bossen onontdekt en onbegrepen. Under The Pole wil hier verandering in brengen. Als een team van zowel doorgewinterde duikers als mariene wetenschappers hebben hun expedities ze over de hele wereld gebracht, waar ze baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen hebben gedaan.
Niet alleen hebben ze het bewustzijn van genegeerde mariene ecosystemen vergroot en de grenzen van de diepduiktechnologie verlegd. Met de steun van het Rolex Perpetual Planet Initiative heeft het programma een expeditiereeks gelanceerd, Under The Pole IV – DEEPLIFE 2021-2030.
Deze heeft tot doel die mesofotische zone, tussen 30 en 200 meter diepte, te verkennen. Om zo zeedierenbossen in alle oceanen van de planeet te documenteren en bij te dragen tot een beter begrip van deze diepzeewerelden en de beste manier om ze te beschermen.
Dat gaat niet zonder uitdagingen, maar voor Périé-Bardout is het een groot plezier om opnieuw in contact te komen met de omgeving. “De expedities zijn zwaar, maar uiterst inspirerend. In het poolgebied, en Svalbard in het bijzonder, gaan we beetje bij beetje vooruit omdat het moeilijk is en niet veel mensen hier in het verleden hebben gedoken.”
Rebreather
Voor de eerste expeditie heeft een team van onderzoekers en wetenschappers de ijskoude zeeën bij de Svalbard-archipel voor de noordkust van Noorwegen bevaren. De biodiversiteit in het Noordpoolgebied is één van de meest bedreigde ter wereld.
Het warmt daar sneller op dan waar ook en het drijvende zee-ijs dat een groot deel van de Noordelijke IJszee bedekt, is de laatste 40 jaar gehalveerd.
De missie: het vinden en onderzoeken van zeedierenbossen, om het bewustzijn van deze kwetsbare ecosystemen te helpen vergroten en aanwijzingen te vinden over hoe we ze kunnen beschermen.
Tijdens hun eerste serie duiken had het team herhaaldelijk niets gevonden. Maar bij de laatste duik vonden ze het eerste zeedierenbos in het Noordpoolgebied, op 50 tot 80 meter diepte. Bestaande uit hydroïden: aan kwallen en koralen verwante dieren die lijken op bellen, bloemen en varens.
Deze ontdekking betekent een belangrijke vooruitgang in de Arctische mariene wetenschap, waar de biodiversiteit op deze diepte lange tijd een mysterie is geweest. De duikers hebben de soorten die in het bos leven en milieugegevens zoals de temperatuur geregistreerd. Deze kennis wordt gedeeld met een internationaal gezelschap van wetenschappers om het belang van deze zeldzame Arctische habitat als biodiversiteitshotspot te helpen bepalen en campagne te voeren voor de bescherming ervan.
Om alles goed te documenteren was de daadwerkelijke diepte niet langer het obstakel, maar de tijd die Périé-Bardout en haar team onder water konden doorbrengen. Het was daarom nodig hun tijdslimiet te verleggen. Daarom creëerden ze de Capsule, een onderwaterhabitat waarmee ze veel langer op diepte kunnen blijven.
“Wij zouden een ROV (Remotely Operated Vehicle) kunnen gebruiken om het werk te doen dat wij doen met onze rebreathers (gespecialiseerde apparatuur voor diepduiken), maar het zou tientallen en tientallen jaren duren om hetzelfde resultaat te bereiken. Het werk van de duiker onder water met speciale rebreathers is onvervangbaar. Wat duikers hebben, wat ROV’s niet hebben, is intelligentie en vaardigheid.”
Minus 30
Een expeditie die niet zonder uitdaging was. Het verschil voor wat betreft navigatie in poolgebieden vergeleken met andere delen van de wereld, is dat er geen ruimte is voor fouten. Het combineert ingewikkeld weer, isolatie en ijs. Elke fout kan veel kosten.
“Je hebt geen toegang tot reddingsdiensten, dus je moet je op alles voorbereiden. Je kunt niet gemakkelijk aan materiaal komen, zeilen is moeilijk, reparaties zijn lastig en je moet voortdurend anticiperen op wind en ijs.”
Daarom bestudeerde het team dan ook eerst zorgvuldig kaarten om de plaatsen te vinden waar de kans op onderwaterleven het grootst was. Een belangrijke aanwijzing was of er sterke stromingen waren, die voedingsstoffen vervoeren en de zeedierenbossen in stand houden.
Om de gekozen plaatsen te bereiken, voer het team te midden van drijvend zee-ijs, bij temperaturen die regelmatig daalden tot -30° C.
Om het woud te lokaliseren, doken de teamleden herhaaldelijk in de Noordelijke IJszee, op plaatsen die nooit eerder waren verkend. Ze maakten gebruik van speciale rebreather-apparatuur, die de ongebruikte zuurstof die ze uitademden recycled en hun luchtvoorraad vergroot. Door de meedogenloze wateren van Svalbard te trotseren en deze onwaarschijnlijke ontdekking te doen, heeft Under The Pole de wetenschap een veel betere kans gegeven om ons begrip te vergroten.
Voor medeoprichter Emmanuelle Périé-Bardout is het dan ook een opwindende gedachte dat ze het eerste zeedierenbos in het noordpoolgebied hebben gevonden en nu kunnen bestuderen. “Aan het eind van dit decennium hoop ik dat Under The Pole het belang heeft aangetoond van deze bossen die in verschillende gebieden van de wereld bestaan. Als we erin slagen deze bossen aan de wereld te onthullen en ze worden beschermd, dan zou dat mijn grootste prestatie zijn.”
Perpetual Planet Initiative
Al bijna een eeuw steunt Rolex pionierende ontdekkingsreizigers die de grenzen van de menselijke inspanning verleggen. Het bedrijf is overgestapt van het ontdekken omwille van de ontdekking naar het beschermen van de planeet.
Dit doen ze door zich voor de lange termijn te verbinden aan individuen en organisaties die wetenschap gebruiken om de milieu-uitdagingen van nu te begrijpen en oplossingen te bedenken.
Dit versterkt met de lancering van het Perpetual Planet Initiative in 2019, dat zich aanvankelijk richtte op personen die bijdragen aan een betere wereld via de Rolex Awards for Enterprise.
Een groeiende groep aan andere partnerships van het Perpetual Planet Initiative zijn onder meer: Cristina Mittermeier en Paul Nicklen in hun werk als natuurbeschermingsfotografen. Rewilding Argentina en Rewilding Chile, die landschappen in Zuid-Amerika beschermen. Coral Gardeners, die veerkrachtige koralen naar riffen transplanteren. Steve Boyes en The Great Spine of Africa-serie expedities, waarbij de belangrijkste rivierbekkens van het continent worden verkend. De Under The Pole-expedities, waarbij de grenzen van onderwateronderzoek worden verlegd. De B.I.G-expeditie naar de Noordpool in 2023, waarbij gegevens worden verzameld over de bedreigingen voor het Noordpoolgebied. En het Monaco Blue Initiative, waarbij deskundigen op het gebied van oceaanbehoud bijeen worden gebracht.
Rolex steunt ook organisaties en initiatieven die de volgende generaties ontdekkingsreizigers, wetenschappers en natuurbeschermers stimuleren via beurzen en subsidies zoals Our World-Underwater Scholarship Society en The Rolex Explorers Club Grants.