Het is de hoogste tijd voor wat elementaire materiaalkennis. Iedereen weet dat staal en goud gebruikt worden voor het maken van horlogekasten. Titanium en platina zijn ook wel bekend. Maar er is meer, véél meer. We gaan nog 12 andere materialen bekijken; van vederlicht carbon tot loodzwaar tantalium.
Bouwmaterialen uit het periodiek systeem der elementen
Het periodiek systeem der elementen
Richard Mille RM 009
Aluminium (Al) is licht en wordt relatief weinig gebruikt in luxe mechanische horloges, maar des te vaker in lichtgewicht autocarrosserieën en talloze andere industriële toepassingen. Horloge: Richard Mille RM 009 – Dit lichtgewicht horloge maakt geen gebruik van gewoon aluminium maar heeft een mat grijze kast van ALUSIC, een legering die ook in de ruimtevaart wordt gebruikt.
A. Lange & Söhne 1815 Anniversary Of F.A. Lange in Honey Gold
Goud (Au) het standaardmateriaal voor een luxe, tijdloos horloge. Relatief zacht edelmetaal. Toevoegingen van andere metalen leveren geel, wit en rosé goud op. McLaren gebruikte goud als warmte isolerend materiaal onder de motorkap van hun eerste supersportwagen. Horloge: A. Lange & Söhne 1815 Anniversary Of F.A. Lange – De Duitse horlogemakers uit het Saksische Glashütte noemen hun eigen zachtgele goudlegering ‘honey gold’.
‘Staal is relatief goedkoop behalve wanneer er een Patek Philippe in dat materiaal wordt gepresenteerd’
IJzer (Fe) roest en dus wordt koolstof toegevoegd waardoor staal ontstaat het meest gebruikte materiaal voor horlogekasten. Staal is relatief goedkoop behalve wanneer er een Patek Philippe in dat materiaal wordt gepresenteerd. Staal is de solide basis van zowel de horloge- als de auto-industrie. Horloge: Patek Philippe Ref. 5950A – Zeer zeldzame, ultra platte, dubbele chronograaf met een ‘dik’ prijskaartje van meer dan drie ton.
Patek Philippe Ref. 5950A
Koper (Cu) wordt gelegeerd met tin waardoor brons ontstaat, het eerste metaal dat de mens ging gebruiken. Veel gebruikt voor nautische toepassingen. Messing, een mengsel van roodkoper en zink, werd in de begintijd van de automobiel gebruikt voor bijvoorbeeld koplampen of een mooi glanzende radiatorgrill. Horloge: IWC Pilot’s Watch UTC Spitfire Edition “MJ271” – In de 41 mm bronzen kast is het manufactuurkaliber 82710 geplaatst dat tegen magnetische velden wordt beschermd door een week-ijzeren binnenkast.
IWC Pilot’s Watch UTC Spitfire Edition “MJ271”
‘Carbon is extreem sterk en licht en laat zich vrij eenvoudig manipuleren’
Koolstof (C) wordt ook wel carbon genoemd en is extreem sterk en licht en laat zich in vele vormen ‘kneden’. Moderne supersportagens en raceauto’s maken ruim gebruikt van het stijve materiaal. Horloge: Horloge: Panerai Luna Rossa Challenger Submersible 47mm PAM01039 – De kast is gemaakt van zeer lichtgewicht, geavanceerd Carbotech. De wijzerplaat van hightech zeildoek volgt het zeilthema.
Panerai Luna Rossa Challenger Submersible 47mm PAM01039
Hublot Mag Bang
Magnesium (Mg) is een derde lichter dan aluminium. Het brandgevoelige, zilverwitte metaal wordt uit elektrolyse verkregen. Lichtmetalen vegen worden vaak van aluminium gemaakt, maar echt licht worden wielen pas van magnesium. Horloge: Hublot Mag Bang – Dit tot 250 stuks gelimiteerde horloge is licht door het gebruik van ‘Hublonium’ een legering met als hoofdbestanddeel magnesium.
Niobium (Nb) is een glanzend grijs overgangsmetaal. Wordt veelvuldig gebruikt in supergeleiders en raketmotoren, maar zelden in de horloge-industrie. Ook geschikt voor versnellingsbakonderdelen. Horloge: Cartier ID One – Een revolutionair horloge met zeldzame niobium kast met een nog zeldzamer uurwerk dat geen smering nodig heeft en ook geen periodieke servicebeurten. Een concepthorloge en testplatform voor nieuwe technieken.
Cartier ID One
‘Het zilverwitte edelmetaal palladium is verwant aan platina’
Palladium (Pd) is zilverwit en net als Niobium een overgangsmetaal. Edelmetaal en verwant aan platina wordt ook gebruikt om wit goud te maken. Wordt net als platina gebruikt in katalysators. Horloge: Girard Perregaux 1966 Full Calendar Palladium – Dit 40 mm horloge voorzien van datum-, dag, maand- en maanfase-aanduiding is gelimiteerd tot 199 stuks. Zeldzaam door oplage en gebruik van palladium.
Girard Perregaux 1966 Full Calendar Palladium
Platina (Pt) is het meest kostbare edelmetaal. Zwaar, kneedbaar, buigzaam en zeer corrosiebestendig waardoor op de huid gedragen zijn glans behoudt. Platina vervult in een auto geen cosmetische rol, maar wordt het gebruikt in katalysators. Horloge: Vacheron Constantin Patrimony Traditionnelle “Calibre 2755” – Uurwerk met tourbillon, minutenrepetitie en eeuwigdurende kalender geplaatst in een 44 mm platina kast garanderen opperste exclusiviteit.
Vacheron Constantin Patrimony Traditionnelle Calibre 2755
Ruthenium (Ru) wordt vaak in kleine hoeveelheden aan platina en titanium toegevoegd om het slijtvaster te maken of als coating. Als coating ook gebruikt in automotoren. Horloge: Nomos Tangomat Ruthenium – Dit keer is niet de kast gemaakt van het besproken en naam gevende element, maar is de wijzerplaat voorzien van een laagje ruthenium.
Nomos Tangomat Ruthenium
‘Tantalium is extreem zwaar en wordt ook gebruikt bij de bouw van kernreactoren’
Tantalium (Ta) is een zeer buigzaam, hard en zwaar metaal dat bijvoorbeeld wordt gebruikt bij de bouw van kernreactoren. Ook te vinden in bijvoorbeeld de condensator van de startmotor. Horloge: Montblanc Sport Chronograph Tantalum Automatic – Dit horloge is een absolute zwaargewicht. De matte, blauwgrijze kast is zeer corrosiebestendig.
Montblanc Sport Chronograph Tantalum Automatic
Titanium (Ti) is sterk, licht en anti-allergeen en daardoor zeer geschikt voor horlogekasten. Grijze kleur wordt niet altijd als luxe ervaren. In auto’s gebruikt voor motoronderdelen, uitlaten en de ophanging. Horloge: Blancpain Fifty Fathoms Grande Date – In dit 45 mm titanium duikhorloge tikt een automatisch manufactuurkaliber dat is uitgevoerd met een gecompliceerde grote datum.
Blancpain Fifty Fathoms Grande Date
‘Wolfraam is extreem temperatuurbestendig, vandaar dat het ook in gloeilampen werd gebruikt’
Wolfraam (W) is bestand tegen extreme temperaturen en wordt, of werd, daardoor als gloeidraad in gloeilampen gebruikt, maar ook als contragewicht van de krukas. Horloge: Oris Col Moschin Limited Edition – De duikring van dit gelimiteerde duikhorloge voor een Italiaanse legerduikeenheid is gemaakt van donkergrijs wolfraam of tungsten zoals het ook vaak wordt genoemd.
Oris Col Moschin Limited Edition
Niet elementair, maar toch ook gebruikt als bouwmateriaal
Composiet is een materiaal dat is opgebouwd uit verschillende componenten en meestal worden vezel versterkte kunststoffen bedoeld. Op termijn verdringt composiet lichtmetaal als materiaal voor lichte autovelgen. Horloge: Alpina AlpinerX – De 45 mm Swiss Made smartwatch met zijn lichtgewicht fiberglas kast maakt gebruik van een speciale AlpinerX-app die beschikbaar is voor iPhone of Android.
Alpina AlpinerX
Keramiek is een materiaal dat geen metaal en ook geen polymeer is. Het kan worden omschreven als een materiaal dat wordt gevormd door verhitting en soms ook door druk, waarbij minimaal twee elementen aanwezig zijn. Het woord keramiek komt van het Griekse keramos, wat drinkvat of aardewerkvat betekent. Keramische remschijven garanderen een superieur korte remweg. Horloge: Rado True Thinline – platste keramische horloge ter wereld.
Rado True Thinline
Rubber komt van het Engelse werkwoord wrijven, to rub
Rubber is een polymeer dat voorkomt als een emulsie in het sap (ook wel latex genoemd) van een aantal plantensoorten zoals de Braziliaanse rubberboom. De naam komt van het Engelstalige werkwoord voor wrijven, to rub. Voor het synthetisch produceren van rubber is een proces vereist dat polymerisatie heet. De belangrijkste gebruiker van natuurrubber is de bandenindustrie, met een aandeel van ongeveer zeventig procent Horloge: IWC Aquatimer Chronograph Edition “Laureus Sport for Good” – duikchronograaf met een kast voorzien van mat zwarte rubber coating.
IWC Aquatimer Chronograph Edition “Laureus Sport for Good”
