Dat de wereld van vintage horloges booming is, dat moge duidelijk zijn. Al een aantal jaren kijken we niet meer op van de exorbitante bedragen dat een vintage model van Patek Philippe, Rolex of Audemars Piguet opbrengt tijdens een veiling. Nu stijgt de prijs van nog een merk. Het Franse juwelen- en horloge-huis Cartier is bezig met een inhaalslag. Wat zorgt daarvoor? We vroegen het Cartier-expert en juwelier Steph Vaessen van Vaessen Juweliers in Heerlen.
Laten we deze boom direct even onderbouwen met een paar veilingresultaten. In mei hield Phillips zijn Geneva Watch Auction: XIII, waar een geelgouden Cartier ‘Baseball’ €385.000 opbracht tegen een verwachte opbrengst van tussen de €45.000 en €90.000. Of tijdens een recente Watches of Knightsbridge-veiling waar een Cartier Octagonal €143.000 opbracht, het viervoudige van wat werd ingeschat.
Autoriteit
Steph Vaessen geldt als een autoriteit onder juweliers. Na een juweliersstudie in Schoonhoven stapte hij in 1972 in het familiebedrijf, dat werd opgericht in 1900. Inmiddels heeft de vierde generatie Vaessen de traditie voortgezet, waar zoons Victor en Servaas verantwoordelijk zijn om het oudste bedrijf in Heerlen voort te zetten. De interesse voor Cartier begon al vroeg voor Vaessen.
“In november 1974 kwam een vertegenwoordiger van de firma Borsumy Werhry bij mij, ik was toen net twee jaar werkzaam in het bedrijf van mijn vader en grootvader. Hij had het hele land afgereisd om de producten van Cartier te verkopen aan de Nederlandse juweliers. Echter niemand toonde ook maar enige interesse in het merk. Ik kende Cartier van mijn bezoeken aan Parijs en wist dat het een belangrijke juwelier was.”
“Ik werd dan ook nog diezelfde dag, als eerste in Nederland, dealer van het merk door drie aanstekers te kopen. De rest is geschiedenis. Cartier was toen overigens net overgenomen door de Joseph Kanoui Group. Ze brachten direct twaalf gouden horloges op de markt. Allen in twee uitvoeringen, een dames- en een herenhorloge. Door de hoge kwaliteit en de daarbij behorende prijs, van zowel de kast, het uurwerk als de sluiting werden deze horloges moeilijk verkocht. Dat veranderde op slag toen zij in 1973 de Must de Cartier horloges op de markt brachten. Deze waren dan ook 1/7 van de prijs van de gouden exemplaren.”
Louis Cartier
Modellen die in de verzamelgemeenschap aan het sudderen zijn. Want dat Cartier en zijn horloges stijgen in waarde, dat is zeker. Overigens iets dat te danken is aan de manier waarop de verzamelaarsgemeenschap volwassen wordt. Onderscheidend is ook dat ze juweliers waren voordat ze horlogemakers werden, een unieke eigenschap in de horloge-industrie, waar techniek het ontwerp dient.
Vaessen: “Natuurlijk zijn Cartier horloges top in de vintage horloge markt, elk klassiek model is door Louis Cartier zelf ontworpen en dat allemaal voor 1930. Het zijn horloges waarvan je al van verre ziet dat het een Cartier is. De wijzerplaat met de Romeinse cijfers zijn echt onderscheidend en heel vaak nagemaakt door bijna alle andere horlogefabrikanten. Toch blijft er maar één echte en dat is Cartier. Dat Cartier nu in de vintage markt bij de top hoort is dan ook niet verwonderlijk. Zelfs nu de huidige Cartier-ontwerpers steeds weer teruggrijpen op de oude ontwerpen van Louis Cartier, wie wil er dan geen origineel van de meester zelf in handen hebben. Lijkt mij logisch! Daarbij komt nog dat de prijzen interessanter zijn dan de nieuwe, maar of dat nog lang zal duren betwijfel ik.”
Die groeiende populariteit van Cartier was dan ook geen verrassing voor Vaessen. Eind jaren negentig was er al een grote vraag naar vintage Cartier horloges en de daarbij horende enorme prijsstijgingen van vooral gouden Cartier horloges van voor 1980. “De feestvreugde van de nieuwe verzamelaars werd echter doorkruist, omdat de mode van rond 2000 zorgde voor modellen die almaar groter werden. Terwijl de modellen van vintage Cartier natuurlijk relatief bescheiden bleven. Nu de tendens in de horloge-industrie weer teruggaat naar normale draagbare modellen, komt de vraag naar originele Cartier horloges vanzelf weer terug.”
Opgeblazen
Decennialang heeft Cartier een aantal veranderingen doorgemaakt, maar is de kern dezelfde gebleven. Alleen dan iets ‘groter’ vertelt Vaessen, mede door het modebeeld. Natuurlijk deed Cartier mee aan de vraag naar grotere horloges en werden veel oude Cartier modellen opgeblazen. “Denk dan bijvoorbeeld aan de Santos 100, de Pasha en de Ballon Bleu, de drie grote succes modellen van de laatste 20 jaar. Hier is dus eigenlijk niets nieuws onder de zon, alleen de aantallen zijn gigantisch geworden. Produceerde Cartier tussen 1903 en 1969 ongeveer 600 horloges per jaar, nu is de productie van vele honderdduizenden per jaar een feit.”
Vintage Cartier blijft dan ook extra bijzonder voor de Heerlense juwelier. Waar elk model en horloge zijn eigen geschiedenis heeft. Ook al zijn de uurwerken ‘basic’ volgens Vaessen. Althans, ze geven enkel de tijd. “Dat heeft als groot voordeel dat ze altijd te repareren zijn. Dat ze, mits met liefde gedragen, nog steeds de belangrijkste functie hebben voor een horloge: de juiste tijd aangeven. Waardoor ze de drager en/of verzamelaar heel veel vreugde schenken. Je bezit dan ook iets dat uniek is en waar er maar een paar van zijn.”
Tank Arrondie
Met één onmiskenbare favoriet voor de juwelier, de Tank Arrondie. “Een echt Tank horloge, maar dan gemaakt voor minimalisten. Zo strak en mooi en altijd uitgerust met het ultraplatte uurwerk dat Cartier in enkel zijn topmodellen gebruikte. Die waren in de productietijd al tweemaal zo duur dan de normale Cartier-uurwerken. De Arrondie wordt ook wel het ‘Alain Delon-horloge’ genoemd omdat deze beroemde Franse filmster dit horloge altijd droeg.”
Voor de beginnende Cartier-fan raadt Vaessen echter een ander model aan. Eén die in elke verzameling thuishoort. Ook al wil je meer dan alleen Cartier-horloges verzamelen: ga dan voor de Tank Louis Cartier. “Dan het liefst één van voor 1980 met de aanduiding Paris op de wijzerplaat. Dit is echt een must voor iedere horloge fan. Of je moet een Tank Louis willen bezitten van voor 1940, een horloge die de Cartier broers nog zelf in handen hebben gehad, maar je begrijpt dat dan de prijzen sterk naar boven zijn bijgesteld.”
Vintage
Vintage is het nieuw ontdekte ‘tweede leven-hoekje’ van de juwelier in Heerlen. Een belangrijke kant waar Vaessen goed op inzet. Steph Vaessen: “In 2017 gaf ik de dagelijkse leiding van mijn juweliersbedrijf over aan mijn oudste zoon Servaas. Hij had na zijn studie bedrijfskunde en opleiding tot horlogemaker bij Schaap & Citroen geleerd hoe je een modern bedrijf anno 2020 moest leiden. Ik gaf hem de keuze welke goederen hij wilde overnemen binnen ons bedrijf.”
“Al snel werd duidelijk dat de meer oudere en antieke juwelen en horloges niet zijn interesse hadden. Met de overgebleven stock ben ik samen met mijn tweede zoon Victor verdergegaan in een voor mij totaal nieuwe wereld: die van het internet. Wij hebben samen heel wat beurzen bezocht, boeken gelezen en een studie achter de rug over uurwerken en hun makers. Wij kwamen er al snel achter dat je niet alles kunt verkopen, je moet je specialiseren.”
“De meeste juweliers werpen zich op het merk Rolex, dus dat viel dan ook direct voor ons af. De nummer twee en drie zijn Omega en Cartier. In beide merken hebben wij ons bekwaamd. Binnen deze twee merken kiezen wij weer specifiek voor een bepaalde periode. Bij Cartier alleen modellen tussen 1903 en 1980 en Omega alleen de Constellation’s gemaakt tussen 1950 en1975. In sieraden zijn wij vooral gespecialiseerd in broches tussen 1650 en 1970. Het viel ons namelijk op dat er nu helemaal geen broches meer worden gemaakt door de leidende juwelenfabrikanten en een broche blijft toch de mooiste creatie van een sieraad.”
