Het horlogespotten begon na het zien van de film Top Gun, die in 1986 één van de allergrootste bioscoophits was. Ik was geobsedeerd geraakt door de luttele seconden van de film, waarin een zwart horloge te zien was. Zoiets had ik eerder al meegemaakt bij een aflevering van de oude science fiction poppenserie The Thunderbirds, waardoor Omega?s Speedmaster Professional in mijn leven kwam. Ik weet niet meer wiens pilotenpols het was, maar het onbekende horloge was voor mij boeiender dan de hele film en ik besloot op onderzoek uit te gaan.
Hoewel de meningen verdeeld zijn betreft het horloge in Top Gun volgens mij de Heuer Pasadena, een matzwarte automatische chronograaf uit de raceserie van Heuer, traditiegetrouw vernoemd naar een racecircuit. De Pasadena stamt uit de late jaren 70 en is tot en met de jaren 1980 geproduceerd. Ik kan met zekerheid stellen dat het horloge vanaf 1979 verkrijgbaar was, omdat het voor het eerst voorkomt in brochures uit dat jaar. Vandaag de dag zou deze Pasadena het heel goed doen, want de matzwarte coating van band en kast is helemaal terug.
Le Mans
Een horloge dat wereldberoemd werd dankzij een film, is de rechthoekige Heuer Monaco. Deze opvallende chronograaf was in de racefilm Le Mans (1971) prominent aanwezig om de pols van Steve McQueen. Sindsdien is het horloge ook bekend als de Heuer Steve McQueen. Heuer liep voorop met vooruitstrevende marketingideeën en verbond zich al snel aan autoracen. Na de Monaco werd een andere chronograaf – de fraaie Autavia – verbonden aan coureur Jo Schiffert. Zowel de Monaco als de Autavia zijn absolute klassiekers, maar Heuer heeft ze ooit voor lange tijd uit het assortiment gehaald. Sinds de alomtegenwoordige retrotrend zijn ze terug van weggeweest. Het zijn dus retrohorloges geworden.
James Bond
Dat kun je niet zeggen van Omega?s Speedmaster en Rolex? Submariner, die altijd in productie zijn gebleven. Deze horloges staan ook hoog op de lijst van horloges gedragen in films. Zo zijn beide merken verbonden met geheim agent 007. Ian Fleming geeft in zijn eerste Bond-boek een korte beschrijving van het horloge van 007: ?Een Rolex Oyster Perpetual met grote fosforkleurige cijfers, gedragen aan een stalen rekband?. Het is onbekend welk horloge Fleming precies in gedachten had, maar waarschijnlijk was het niet de Submariner waarmee Bond in de eerste films verschijnt. Dit horloge heeft namelijk geen cijfers op de wijzerplaat. Eerder was het de Explorer I, of een ander militair horloge. Vanaf 1995 draagt Bond een Omega.
Apollo 13
Omega?s Speedmaster Professional komt in veel films voor, maar speelt een belangrijke rol in het verhaal van de film Apollo 13. Er is waarschijnlijk geen ander horloge dat in dergelijke grote aantallen te zien is in een speelfilm. De Speedmaster Professional heeft iets unieks, waardoor het horloge zowel bij een militair als sportief karakter past, maar net zo gemakkelijk bij een klassiek en stijlvol gekleed type (Gabriel Byrne als Bob in ?Point of No return?, de remake (1993) van Luc Besson?s briljante Nikita uit 1990). De tijdloze, ingetogen stijl van deze klassiekers maakt ook dat ze graag worden verkozen door stilisten.
Starring…
Rolex heeft zowel on als off-screen succes bij filmsterren. Waarschijnlijk is James Bond de beroemdste drager van een Rolex duikhorloge, maar ook Thomas Magnum uit de succesvolle televisieserie uit de jaren tachtig, droeg vanaf het vierde seizoen een Rolex Oyster Perpetual GMT Master (met roodblauwe lunette). Paul Newman en Steve McQueen droegen beiden Rolex horloges, en de Daytona van Newman heet zelfs ?Rolex Daytona Paul Newman?. Van Newman en McQueen zijn veel privé-foto?s waarop zij een Rolex dragen; McQueen deed in zijn laatste film (The Hunter) zijn horloge niet eens af.
Tegenwoordig worden horlogemerken op de aftiteling vermeld. Films zijn een ideaal vehikel om de horloges een sterrenstatus te bezorgen. Zo werd in 1977 een Seiko chronograaf (type 6139-7100) immens populair nadat Al Pacino het mechanische horloge in de film Bobby Deerfield droeg. Pacino maakte daarbij zelfs een commercial voor Seiko, in zijn rol als Bobby Deerfield, als onderdeel van de speelfilm (een deel daarvan is te zien op YouTube). Het verhaal wil overigens dat Rolex voor het filmen van de eerste Bond-film in 1961 weigerde een horloge te verstrekken. Producer Albert Broccoli gaf daarom zijn Submariner tijdelijk aan Sean Connery.
Omgekeerd
Inmiddels spelen acteurs een hoofdrol in de commerciële uitingen van veel horlogemerken. Dood of levend, sterren worden gekoppeld aan hedendaagse producten. Longines flirt met Audrey Hepburn en Humphrey Bogart, TAG Heuer met McQueen, Brad Pitt en Uma Thurman, OMEGA met Cindy Crawford, George Clooney en bejaarde astronauten en IWC duikt in de wereld van wijlen Jacques Cousteau. Rolex is een uitzondering en ziet zichzelf als de beroemdheid.
Check
Wie geïnteresseerd is in horloges én films, kan er aardigheid in krijgen om horloges in films te determineren. Zoals amateur-vogelaars gespot gevogelte op naam brengen, zo kun je als horlogefanaat de DVD stilzetten en aan de hand van kenmerken en horlogekennis proberen te bepalen welk horloge je ziet. Oefenen? Bekijk de trailer van de film Righteous Kill, waarin Robert de Niro en Al Pacino door de wol geverfde, schietgrage politieagenten spelen. Het horloge van De Niro?s karakter komt veelvuldig in beeld. Welk horloge draagt hij?
2008 © Horloge.info door Paul Dezentjé
