Woorden als innovatie of wereldschokkend worden te pas en te onpas gebruikt in de horlogewereld. Soms klopt het, zoals nu met de nieuwe Frederique Constant Slimline Monolithic Manufacture waarover we het al eerder hebben gehad. Weg is de eeuwenoude oude regulateur, vervangen door een enkel stuk silicium van maar 0.3mm dik. Frederique Constant Technical Director Pim Koeslag legt het ons uit.
Wat hebben jullie ontwikkeld?
“Het regulerende gedeelte in het horloge hebben we vervangen door een silicium schijf. Dit noemen we de oscillator. Dat regulerende gedeelte is als de balans van een klok, wat de snelheid van de ‘tik en tak’ bepaalt en dus de snelheid van de wijzers. In een wandklok is dat de bslinger. Bij een horloge was dat honderden jaren – door Christiaan Huygens uitgevonden – de balansveer en -wiel. In totaal 26 onderdelen; dus de balansveer, de balans, met de asjes en het ankertje hebben we allemaal vervangen door één silicium schijf met twee kleine gewichtjes erop.”
Complexiteit op de vierkante centimeter tot in het extreme getrokken.
“De oscillator is maar 0.3 millimeter dik. Heel klein zodat het in ons manufactuur uurwerk gebouwd kan worden. Het is vier keer lichter dan een normaal balanswiel en veel efficiënter. Daarnaast hebben we het tikgetal ook extreem hoog gekregen met 288.000 per uur, ofwel 40Hz. Hij tikt 80 keer per seconden, tien keer hoger dan bij een regulier uurwerk.”
Production Piece
Voor de leek: waarom wilden jullie die hoge frequentie?
“Ik vergelijk het altijd met fietsen. Als je heel zachtjes fietst val je er vrij snel vanaf. Een hobbel in de weg kan dan al voor flink wat opschudding zorgen. Als je vrij hard fietst, dan voel je daar niets van en kun je nagenoeg je handen van het stuur halen, zo stabiel ben je. Dat is met de Monolithic hetzelfde geval als je kijkt naar de hoge frequentie. Een uurwerk om de pols heeft na een tikje weer even de tijd nodig om z’n initiële frequentie te herpakken. Als je zorgt dat ‘hij’ zich tien keer zo snel herpakt, dan is die stabilisatie-tijd veel sneller met een veel hogere precisie.”
Er zijn meerdere merken met een hogere frequentie, waarin zijn jullie onderscheidend, naast een relatief betaalbare prijs?
“Je hebt Chopard die met 8Hz kwam, Breguet met 10 Hz en Zenith met de Defy. Dat zijn toch vooral erg prijzige horloges en meer ‘kunststukken’. Wij wilden geen concept maken of een show piece waarbij je je kunt afvragen in hoeverre een productiemodel met dezelfde precisie en frequentie realistisch is. Wij wilden vanaf dag één een production piece. Dat bij iedereen om de pols kan en betaalbaar blijft.”
Delftse Startup
Watchmaking anno 2021, maar toch in een klassieke vorm met de Slimline, waarom niet bijvoorbeeld de modernere Highlife?
“We zijn groot geworden met meer klassieke modellen en met de Heartbeat, de opening op ‘zes uur’ waardoor je de oscillator ziet. Trouw blijven aan het dna van Frederique Constant, daarom beginnen we met de Slimline voor deze Monolithic.”
De ontwikkeling heeft nog een Nederlandse link met Flexous. Een startup in Delft die banden heeft met de Technische Universiteit. Hoe is deze samenwerking ontstaan?
“Onze oprichter, Peter Stas, had een ontmoeting met Flexous. Een startup die zich specialiseert in flexibele en vernieuwende horloge-onderdelen. We zijn altijd in voor wat nieuws, kijk maar naar het ontstaan van onze eigen in-house uurwerken tot aan de smartwatches. Daaruit ontstond een samenwerking, waar ik al snel mocht aanschuiven om te praten over wat wij wilden. Een hoge frequentie, een grote gangreserve en iets dat in ons uurwerk zou passen.”
Laser Precisie
Wat waren een paar van de uitdagingen die je tegenkwam als horlogemaker?
“Zaken als lubricatie onder een hoge frequentie of de radertrein die we moesten aanpassen. Onze radertrein – die de energie geeft aan het echappement – was niet berekend op zo’n hoge snelheid. Na de toevoeging van een extra wiel liep dat goed. Ook uitdagend, althans zo leek het, was het testen en meten.”
Op basis van akoestiek?
“Met akoestiek meten zou niet werken omdat je niet verder komt dan een ‘gezoem’. Dus hebben we een laser ontwikkeld, gekoppeld aan mijn computer en Excel geeft die laser het ritme aan en kunnen we zien of het uurwerk voor- of achterloopt. Zo’n 250.000 keer per seconde meet ‘ie. De eerste dag ging dat mis. Elk van die kwart miljoen meetsignalen per seconde is één lijntje in Excel, dat komt neer op miljarden datapunten in een dag. Ik dacht dat ik ons dure en vers ontwikkelde meetapparaat had gesloopt, maar mijn computer zat gewoon harstikke vol. Ook dat soort simpele uitdagingen horen erbij in drie jaar ontwikkeltijd.” (lacht)
Als horlogeliefhebber en -maker, hoe is het om aan zoiets te werken én in handen te hebben?
“Het is altijd gaaf om aan nieuwe dingen te werken. Elke keer is het weer een enorme uitdaging, maar als het lukt is de voldoening enorm groot. Met de Monolithic heb ik dat nóg meer, omdat ik het gevoel heb dat wij hebben gewerkt aan iets dat de business op zijn kop zet. Aan de opvolger van de spiraal en balans. Soms vergeet je dat als je midden in de ontwikkeling zit en met je neus erop. Na feedback van buitenstaanders realiseerde ik mij pas later hoe groot het is wat we aan het doen zijn. We zijn verantwoordelijk voor een nieuwe stap in de horlogegeschiedenis.”
Frederique Constant Slimline Monolithic Manufacture
Kast: 40mm
Materiaal: Roestvrijstaal of 18-karaats roségoud
Uurwerk: FC-810 met Monolithic oscillator
Afmetingen: 27.5mm x 6.27mm
Tikgetal: 288.000 (40Hz)
Gangreserve: 80 uur
Band: Alligator lederen band met een stalen of 18-karaats roségouden vouwsluiting
Prijs: €4.495 (staal), €14.995 (roségoud)
