De onstuimige jaren 1920-1930 worden gekenmerkt door culturele en artistieke beroering, technische vooruitgang en sociale emancipatie, vooral van vrouwen? Het is een tijdperk van ingrijpende veranderingen. In de wereld van de horlogerie neemt het polshorloge langzaam maar zeker de plaats in van het zakhorloge, terwijl ook de ontwikkeling van het dameshorloge een hoge vlucht neemt. Met de presentatie van het befaamde ?Duoplan? horloge, in 1924, realiseert Jaeger-LeCoultre een knap staaltje vakmanschap. Allereerst op technisch gebied, omdat ze met dit horloge aantonen dat uiterst klein heel goed kan samengaan met uiterste precisie, maar daarnaast ook op het gebied van vormgeving, door het loslaten van de klassieke ronde vorm voor uurwerken. Het wereldwijde succes van het ?baguette? horloge, met een langwerpige, rechthoekige kast, is daarvan het meest sprekende voorbeeld.
Aangespoord door deze prestatie zet de Manufacture haar onderzoek op het gebied van de microtechniek voort en slaagt erin het ?Duoplan? uurwerk sterk te verkleinen zonder concessies te doen aan de betrouwbaarheid ervan. En zo ontstaat in 1929 het ?Calibre 101? dat sindsdien bekend staat als het kleinste mechanische uurwerk dat ooit is gemaakt. Het kaliber leent zich uitstekend voor de meest extravagante modellen die perfect aansluiten bij de vrouwelijke smaak en wensen, en geeft de ontwerpers van de Manufacture de kans om hun creativiteit de vrije loop te laten. De met juwelen bezette modellen hebben de polsen van bijzondere vrouwen getooid, zoals die van koningin Elizabeth de Tweede van Engeland op de dag van haar kroning in 1953.
Vier generaties later speelt dit verbazingwekkende staaltje microtechniek nog steeds een belangrijke rol. Toch worden er per jaar maar vijftig gemaakt. Er zijn maar weinig horlogemakers die in staat zijn om dit meesterstuk van precisiewerk te assembleren: 98 onderdeeltjes op 0,2 cm3, een hoogte van 3,4 mm, een balanswiel dat 21.600 keer per uur beweegt en een totaalgewicht van amper 1 gram? 
Dat is een uitdagende taak. Omdat ieder onderdeeltje voor één speciaal uurwerk op maat is gemaakt en afgesteld en dus ook alleen maar in dat ene uurwerk past, is elk kaliber uniek. Ondanks de minimale afmetingen biedt dit geniale uurwerk eindeloos veel creatieve mogelijkheden. Het leent zich voor alle mogelijke wensen, kan verfraaid worden met diamanten, in allerlei speelse vormen worden uitgevoerd en komt in al die verschillende modellen uitstekend tot z?n recht. De speciale, tijdens het Festival van Venetië uitgebrachte horloges zijn hiervan een schitterend voorbeeld.
Eigentijds of klassiek, de modellen van de ?Haute Joaillerie 2009?-collectie, waaronder ook een herenhorloge, wedijveren met elkaar om de meest stijlvolle omlijsting van het ?Calibre 101?. Een smal belijnd model of een Reverso-kast, een ronde, rechthoekige of vierkante wijzerplaat, het mechanisme al dan niet zichtbaar, edele en kostbare materialen? elk in een gelimiteerde oplage van 3 of 5 stuks uitgebracht model onderstreept de specifieke kenmerken en het bijzondere karakter van dit kaliber. Elk horloge is uitgerust met deze ?beroemdheid? onder de mechanische uurwerken en laat het de hoofdrol spelen in een flonkerend ?filmdecor?.
Joaillerie 101 1938 
Dit model grijpt terug naar de artistieke rijkdom van de jaren 1930. Het is een heruitgave van een model uit 1938 en wordt gekenmerkt door een langgerekt, slank uurwerk verfraaid met twee rijen baguette geslepen diamanten. De wijzerplaat gaat op volmaakte wijze over in de band en een zorgvuldig in de zijkanten gegraveerde symmetrische sierrand onderstreept de art-decostijl van het horloge. De uren- en minutenwijzers bewegen zich over een wijzerplaat met de afmetingen van het 101-uurwerk, en wekken de indruk dat de tijd is blijven stilstaan om de gracieuze schoonheid van dit meesterwerk van horlogekunst te bewonderen.
Joaillerie 101 Feuille 
Een horloge dat als een door de wind voortgeblazen blad op de pols neerdwarrelt en deze stralend en fonkelend omsluit. Het ?Calibre 101? is verborgen achter een weelderig bladmotief verfraaid met briljant en baguette geslepen diamanten. Het bladvormige deksel kan worden opgeklapt om de tijd te zien, en weer dichtgeklapt om de voorbijgaande uren en minuten even te vergeten. Deze heruitgave van een model uit 1959 is een volmaakt sieraad met een geheimzinnig verborgen uurwerk dat de voorbijgaande uren als persoonlijke geheimen aangeeft.
Joaillerie 101 Nodo
De ?Nodo? heeft een bijzondere vormgeving. Twee gouden banden verfraaid met diamanten, baguette of briljant geslepen volgens de 
vloeiende lijnen van de banden die boven de wijzerplaat in een elegante ?knoop? bijeenkomen, waardoor het horloge een levendige, haast ?stoffelijke? uitstraling krijgt. Dit mysterieuze horloge, dat Haute Horlogerie en Haute Couture in zich verenigt, is een ware blikvanger. De ontwerpers hebben zich laten inspireren door een model uit de rijke geschiedenis van Jaeger-LeCoultre. De rechthoekige kast is op fraaie wijze gecombineerd met de ronde lijnen van de wijzerplaat die zich verbergt onder een ?dekseltje? van edelstenen. Het horloge is klassiek en eigentijds tegelijk, gedurfd maar ook ingetogen, één en al tegenstrijdigheid. En is dat niet een typisch vrouwelijke eigenschap?
Joaillerie 101 Résille 
Dit model is bezet met blauwe en roze saffieren, gecombineerd met diamanten om het ?Calibre 101? nog beter te doen uitkomen, waarbij de ?ton sur ton?-zetting van de stenen alleen al een artistieke topprestatie is. Om een dergelijke harmonieuze kleurenschakering te verkrijgen, is een breed scala aan edelstenen nodig. Het effect van de in elkaar overlopende kleuren wordt nog versterkt door de uitzonderlijke soepelheid van de band die zich moeiteloos om de pols laat sluiten. Dit horloge is een symbool van ongekende technische vaardigheden en sensuele vormgeving, en brengt het volhardend geduld en de bijzondere talenten van de kunstenaars van de Manufacture op glorieuze wijze voor het voetlicht.
Grande Reverso 101 Art Déco
Als het uiterst kleine ?Calibre 101? een eersterangs plaatsje krijgt, in het hart van een van de grootste kastmodellen van de Reverso collectie, wordt het schouwspel van de verstrijkende tijd een intrigerende illusie. Als betoverd lijkt het gecompliceerde mechaniek van het ?Calibre 101? gewichtloos in de volledig transparante kast te zweven. De tijd lijkt even stil te staan… Dit trompe-l?oeil effect is te danken aan een vernuftige techniek die meestal alleen in de skeletpendules van Jaeger-LeCoultre wordt toegepast. Het uurwerk is op onzichtbaar glas bevestigd en zweeft als het ware in het hart van het horloge, zonder zelfs maar met de kroon verbonden te zijn. Die kroon is uitneembaar en dient als opwindsleuteltje. Door het sleuteltje in de daarvoor bestemde opening op de achterkant van het uurwerk te steken, kan het horloge worden opgewonden en de juiste tijd worden ingesteld.
In de damesuitvoering wordt deze fascinerende mise-en-scène nog versterkt door de mysterieuze charmes van een glinsterend landschap van paarlemoer en diamanten. Terwijl in rijen geplaatste, baguette geslepen diamanten de art-decostijl van het horloge accentueren, is het kastframe bekleed met een feeërieke schittering, dankzij de zeer dicht tegen elkaar geplaatste edelstenen die de ondergrond onzichtbaar maken en zorgen voor een effect van glinsterende berijpte stralen tussen de stroken paarlemoer. Deze ?sneeuw-zetting?-techniek past heel goed bij het miniatuurformaat van het ?Calibre 101? en is een indrukwekkend staaltje vakmanschap vanwege de minimale afmetingen van de edelstenen, die een diameter van slechts 0,5 tot 1,2 mm hebben, en het uiterst kleine oppervlak waarop ze geplaatst zijn.
In de herenuitvoering wordt het scenario in zwart/wit uitgevoerd. Onyx en paarlemoer geven het ?Calibre 101? een prachtig geometrisch decor dat is omgeven door de geëmailleerde sierlijsten van de witgouden kast. Dit decor van contrasterend inlegwerk is een krachtig eerbetoon aan de art-decostijl, en herinnert aan de zuivere en regelmatige lineaire vormen van deze stijlperiode. Het buitengewoon mannelijke horloge krijgt nog extra luister door een paarlemoeren opstaande rand in de kast en toont uur na uur de voortgaande tijd met een esthetische en technische gestrengheid die illusie in werkelijkheid verandert.
Meer informatie over het merk en verkoopadressen kunt u vinden op de website van Jaeger-LeCoultre.
© Tekst foto’s nieuwe horloges: Jaeger-LeCoultre
