Wat is een duikhorloge?
Allereerst is absolute waterdichtheid tot 100 meter (10 Atmos(feer) / 330ft.) een vereiste om de benaming ‘duikhorloge’ te mogen dragen. Hoe professioneler het horloge, hoe dieper je ermee kan duiken. En: hoe verder je ermee de diepte in kan, hoe hoger de aanschafprijs. Beroepsduikers die op grote diepten werken, gebruiken daarom altijd heavy-duty materiaal, zonder teveel toeters en bellen. Verder is de duikring belangrijk. Deze draaibare ring rondom het horlogeglas is er om aan te geven hoeveel tijd je al onderwater vertoeft. Dit in verband met de hoeveelheid lucht in je fles, en de tijd die je nodig om terug te keren naar je startplek, rekening houdend met de vereiste periode om terug te keren naar het oppervlak.
Vanzelfsprekend is ook tijdweergave van belang, maar dat is logisch in deze rubriek. Tot slot heeft een duikhorloge een in lengte aan te passen band, zodat het ook om duikpakken gedragen kan worden. Door de mogelijkheden van quartz veranderde het duikhorloge van een mechanisch werktuig (het was lange tijd not done om een duikhorloge ook in het dagelijks leven te dragen) in een vaak digitale duikcomputer met talloze functies. Suunto, al eerder besproken in deze rubriek, liep vooraan in deze ontwikkeling, maar ook Citizen’s AquaLog horloges ? analoog en digitaal – werden snel populair onder duikers.
Mechanische duikhorloges
De Rolex Submariner is waarschijnlijk het archetype van het mechanische duikhorloge, maar OMEGA had in 1932 al de OMEGA Marine, het eerste duikhorloge ter wereld. Panerai had als leverancier van de Italiaanse marine in de jaren ’30 al horloges die waterdicht waren tot 200 meter, maar dat bleef nog ruim zestig jaar militair geheim. Blancpain introduceerde in 1953 de Fifty Fathoms. Deze naam verwees naar de waterdichtheid: 50 vadem, of wel waterdicht tot iets meer dan 90 meter.
In 1954 kwam Rolex met de Submariner, een horloge dat uitgroeide tot een icoon, mede dankzij James Bond. Militair gebruik en (commerciële) verbintenissen met expedities en wetenschap droegen bij aan de status van het duikhorloge, waarbij Rolex’ Sub de cultstatus verwierf, maar vooral een superieure duiker is. De geschiedenis van het duikhorloge loopt synchroon met de technische ontwikkelingen van de vorige eeuw. Met name Rolex en Omega was er alles aan gelegen om een alsmaar beter product te creëren. De geheime van Panerai kwamen pas veel later (in de jaren 1990) voor het eerst naar buiten.
Innovaties en Professionaliteit
Van stofdicht naar waterdicht en vervolgens van waterdicht naar waterdicht onder grote diepte. Uiteindelijk hebben verschillende merken bijgedragen aan de nu heersende standaard, elk met eigen bijdragen ? kast, glas, rubberen pakkingen, deksel en kroonmechanismen. Ook merken als Blancpain, Doxa, Jaeger-LeCoultre en Panerai deden innovatieve, technologische duiten in het zakje. Vandaag de dag zijn dieptes van meer dan 1000 meter geen probleem meer en horlogemerken werken nog altijd aan nieuwe innovaties en vernuftigheden om het duikhorloge te verbeteren. Omega zweert als jaren bij hun heliumventiel (te vergelijken met het overdrukventiel van de snelkookpan) en Oris introduceerde onlangs de titanium ProDiver Chrono, waarbij niet alleen de kroon en de drukkers ingebed beschermd zijn, maar waarvan ook de duikring beschermd is tegen per ongeluk verdraaien.
Historische duikhorloges
Sommige duikhorloges zijn historisch te noemen. Eerder dit jaar berichtte deze website al in drie delen over de horloges van Cousteau en crew, en OMEGA heeft sinds de jaren 1990 James Bond gestrikt. Maar er zijn veel meer legendarische duikhorloges, waardoor deze categorie interessant is als verzameling. Om een paar opmerkelijke duikhorloges te noemen: de Blancpain Fifty Fathoms met ‘radioactief’ logo op de wijzerplaat; Omega PloProf (in Basel presenteerde OMEGA een re-issue, maar de oudjes zijn uitgegroeid tot cultitems), de Rolex Submariner en Sea-dweller, beide uitgegroeid tot misschien de populairste duikhorloges ooit, en interessante investeringen (vooral de gelimiteerde versies van COMEX en dergelijke); Doxa sub 300 met oranje wijzerplaat, Jaeger-LeCoultre Memovox Deep Sea (het eerste duikhorloge met een alarm), Longines Legend Diver 
(met duikring onder het horlogeglas en recent opnieuw uitgebracht); Panerai Luminor en Panerai Radiomir (alleen al vanwege de bizarre historie en de hoge mate van schoonheid), Patek Philippe Aquanaut en IWC Aquatimer en Swatch Scuba, als kleurige representant van een klassiek horlogegenre. Voor velen onbekend, maar onder verzamelaars van vintage duikers zeer bemind, zijn horloges van verschillende merken maar allemaal met kasten van de (inmiddels lang verdwenen) Italiaanse kastenmaker Squale. Ook de verschillende vintage duikers van Seiko en Auricoste (Spirotechnique, voor de Franse marine) zijn veel gezochte pareltjes.
Quartz duikhorloges
Veel duiksportmerken maken ook gespecialiseerde duikhorloges. Scubapro, Immersion, Beuchat en Tauchmeister maken quartz-duikhorloges, maar zij daarin duidelijk niet gespecialiseerd. Bijzonder populair zijn de duikhorloges van Citizen, die veel functies bieden voor relatief weinig geld. Analoog en digitaal, en voorzien van een hele rij relevante informatie, zoals dieptemeter, duur en diepte van de duik, maximaal bereikte diepte, duiklogboek voor 20 duiken, auto-start, weergave water temperatuur en geheugen, (huidige en laagste), alarm, ’travel time’ (automatische tijdweergave in 42 steden in 29 tijdzones) en verlichting. Suunto was een van de eerste merken die het mogelijk maakte om het duikhorloge te koppelen aan de PC en informatie uit te wisselen. Suunto’s populaire Gekko kan uit de band worden gehaald om in de console van de duikfles te worden geplaatst, overzichtelijk naast het display van de luchtvoorraad.
Alle in dit stuk genoemde horloges zijn nog altijd te koop, nieuw en/of gebruikt. Prijzen variëren van enkele tientallen tot vele duizenden euro?s. Een vintage Rolex Comex of een nieuwe Jaeger-LeCoultre Master Compressor Diver zijn diepte-investeringen te noemen, die echter niet snel zullen teleurstellen.
