Eigenlijk moeten we op deze plek horlogegerelateerde onderwerpen bespreken, en geen klokken. Voor de 'levende' klokken van de Nederlander Maarten Baas maken we een uitzondering, omdat het idee ronduit briljant en vernieuwend is. Baas brengt tijd en film intrigerend samen in zijn project 'real time'. Dit werd vorig jaar al gepresenteerd als kunstproject, maar binnenkort zijn de klokken verkrijgbaar op dvd!

Het project Real Time bestaat uit een aantal klokken die eigenlijk geen klokken zijn, maar een videopresentatie van de tijd. Geen hout, plastic of metaal en geen tandwieltjes, assen, veren, klepels en bellen, maar films van mensen die minutieus de tijd uitbeelden. De films worden bijvoorbeeld geprojecteerd op de plek van de wijzerplaat. Of op de muur.


Schoonmakers
Als voorbeeld de film van een enorm parkeerterrein met daarop twee strepen die uit vuilnis bestaan. De vuilnisstrepen zijn de grote en de kleine wijzers. De grote wordt door een vuilnisman in oranje pak elke minuut een stukje vooruit gebezemd. Zijn kleinere collega hoeft maar eens per uur te verschuiven. Deze vuilnismanwijzer heeft daardoor tijd om te lanterfanten.



Bij de digitale klok ? schitterend als wandvulling ? is te zien dat iemand de oplichtende streepjes waaruit digits bestaan zwart maakt (onzichtbaar) of schoonveegt (zichtbaar).



Staand Horloge
Dan is er de Grandfather Clock, het klassieke ‘staand horloge’. Deze film laat een filmdoek ziet, waarop een ouderwetse klok te zien is. Wie goed kijkt, ziet een nét iets andere ouderwetse klok. De wijzers zijn met stift getekend, Ze worden elke minuut door een mannetje achter de wijzerplaat uitgeveegd en iets verderop er weer bijgetekend. Van dat mannetje zien we het gezicht door melkglas, achter de ‘wijzers’.



Real Time
Het wonderlijke aan deze klokken zit ‘m niet in intelligente mechanica of verfijnde complicaties, maar in het idee en de maakwijze van de films: het is echt 12 of 24 uur achter elkaar gefilmd en daarom is de term ?real time? meer dan gerechtvaardigd. World Time Toen Baas zijn klokken presenteerde tijdens de Design Week in Milaan, kreeg real time een extra lading dankzij de World Clock. Deze bestond uit drie beeldschermen met daarop de weergave van mannetjes die de tijd aangaven. Eén in New York, een in Hongkong en een Milaan. Die laatste zat elders daadwerkelijk in de presentatieruimte in zijn speciaal gebouwde kamertje vol archiefkasten. Hij draagt een stofjas, heeft een baardje en doet verder weinig. Een tijdloos tafereel, dat evengoed al twintig jaar zou kunnen bestaan.



Kijk voor meer informatie over Maarten Baas en zijn klokken op www.maartenbaas.com.


Tekst © Horloge.info door Paul Dezentjé.