Op zee gaan correctie tijd en navigatie hand in hand. Voor het bepalen van de positie moet je weten hoe laat het is, letterlijk en figuurlijk. Daar waren ze al vroeg achter, dus de ontwikkeling van de Marine Chronometer begon al lang geleden. Tot circa 1750 was het navigeren op zee een probleem. De noordzuid positie ten opzichte van de evenaar (breedtegraad) moest men bepalen via de hoek tussen de zon en de maan op het moment dat de zon het hoogst aan de hemel stond. Voor de bepaling van de lengtegraad (de verticale lijnen over de wereldbol) was echter een betrouwbaar uurwerk nodig.
Het was lastig om in de tweede helft van de 18e eeuw een zeewaardig tijdmeetinstrument te maken. De penduleklok gold lange tijd als meest betrouwbaar, maar niet op de rollende zee. Beroemdheid John Harrison (1693 – 1776) maakte daarop als eerste een variant met veren die een en ander in bedwang hielden. Helaas bleek deze oplossing voorbij te gaan aan een ander probleem op zee: de middelpuntvliedende kracht. Uiteindelijk ontwikkelde Harrison oplossingen voor de meeste problemen en lag de oplossing in een uurwerk dat altijd horizontaal werd gehouden, ongeacht de positie van het schip. Dit bleef in grote lijnen de standaard voor mechanische scheepsklokken, totdat elektronica en kwarts hun intrede deden. Lange tijd was de scheepsklok steun en toeverlaat bij het navigeren, maar de laatste tijd is het een rariteit geworden, voorbijgestreefd door de moderne techniek.
Sleutel
Panerai?s Marine Chronometer eert dit interessante stukje uurwerkgeschiedenis. De Marine Chronometer is niet alleen een fraaie re-edition, maar ook een moderne interpretatie van een oude horlogespecialiteit. Deze Marine Chronometer bevat een op onderdelen aangepast, maar in de basis authentiek uurwerk (Panerai kaliber OP XX) met C.O.S.C. chronometer certificaat. De klok geeft uren, minuten en seconden weer, en heeft een gangreserveindicator. De klok moet met de hand worden opgewonden, via een sleutel.
Nieuwe materialen
Het is een fraai instrument geworden, met een herinterpretatie van de gebruikte materialen, maar nog altijd in één oogopslag duidelijk een Marine Chronometer. De kast is bijvoorbeeld niet van koper, zoals vroeger, maar van roestvrij staal, net als de lunet en de typerende cardanusringen, die het uurwerk in de cruciale, horizontale positie houden ongeacht de positie van het schip. De lunet rondom het horlogeglas werd altijd vastgezet met een lange schroef. Dat was stevig, maar ook hinderlijk wanneer de tijd versteld moest worden. Want dat gebeurt met de lunet geopend, via de opwindsleutel. De lunet wordt nu op zijn plek gehouden via een snel te hanteren, maar zeer stevige bajonetsluiting.
Deze klok kan zo mee de zee op en zal dan uitstekend dienst doen, maar waarschijnlijk zal deze Marine Chronometer vooral als sierstuk dienen, in zijn vierkante teakhouten kast (195 mm x170 mm hoog) met geborsteld stalen handgrepen. Er is een fraaie opbergplek voor de belangrijke sleutel, en de klok kan worden geraadpleegd zonder de kist te hoeven openen. Een zeer mooi uitgevoerd technisch hoogstandje van Officine Panerai, dat zo haar eigen zeewaardige geschiedenis, maar ook de horlogehistorie eer aan doet!
Oplage: 30 stuks (zeer waarschijnlijk uitverkocht)
Adviesprijs: 22,000 Euro
Referentie: PAM00245
Zie voor meer informtie over Officine Panerai www.panerai.com.
Dit artikel werd eerder op 20 februari 2009 gepubliceerd.
