Accutron
In 1875 opent de Tsjechische migrant Joseph Bulova in New York een juwelierswinkeltje. In de jaren daarna gaat Bulova ook klokken en zakhorloges maken. Hieruit ontstaat in 1
923 Bulova Watch Company, een bedrijf dat snel groeit en ook succesvol en vindingrijk is op het gebied van reclame. In 1961 introduceert Bulova het concept ‘Accutron’ voor het groter publiek, het eerste horloge dat elektronisch de tijd bijhoudt. Een doorbraak sinds het ontstaan van het polshorloge, waarbij een uurwerk zonder veer of ankergang via de elektronisch (batterij) geactiveerde stemvork de tijd weergeeft. Accutron groeide uit tot een commercieel succes en werd gedragen door presidenten, acteurs en andere beroemdheden. Met name de zwarte ‘Astronaut’ en de opengewerkte ‘Spaceview’ versies waren populair. De Spaceview ziet er vandaag de dag nog klassiek ?sciencefiction? uit en is een populair culthorloge geworden.
NASA
Bulova was dus niet de eerste de beste ten tijde van NASA’s zoektocht naar het beste horloge en Accutron was op dat moment een innovatieve, nieuwe horlogetechniek. 
De Accutron Astronaut was bovendien speciaal ontworpen voor NASA’s maanreis. Bulova was nogal zeker van de maanreis, niet in de laatste plaats vanwege de ‘Buy American Act’, die wilde dat Amerikanen ook Amerikaanse producten kochten. Een advertentie uit 1966 (de maanlanding vond plaats in 1969) blikte vooruit naar 1970 en laat duidelijk zien dat Bulova al op de overwinning rekende. Waarschijnlijk was de bestaande samenwerking met NASA van grote invloed op de zelfverzekerde houding van Bulova. Al in 1960 vroeg NASA de horlogemaker om de Accutron te integreren in computers van het ruimteprogramma. Zo waren Bulova instrumenten integraal onderdeel van 46 ruimtemissies van het U.S. Space Program. Hoewel een ander horloge de maanlanding meemaakte, was een Accutron-uurwerk onderdeel van de apparatuur die de Apollo 11 astronauten op de maan plaatsten. De astronauten hebben zelfs een Bulova Accutron uurwerk achtergelaten in de ‘Sea of Tranquility’ op de maan.
De tests
Er is veel geschreven over de NASA-test en vaak gaan mythe en werkelijkheid daarbij naadloos in elkaar over. Volgens NASA begon het begin jaren 1960, toen twee officials anoniem een serie polshorloge van verschillende merken kochten, met als doel het beste horloge te selecteren voor de reis naar en het verblijf op de maan, waar totaal andere omstandigheden heersen. Temperaturen fluctueren tussen -160° and +120°C. Uiteindelijk bestelde NASA van zes verschillende horloges twee exemplaren voor tests en evaluatie. Deze horloges worden eerst voortdurend opgewonden, waarna lange tijd hun timingfuncties worden beproefd en gedocumenteerd. Hierbij werden tijdweergave en stopwatchfuncties getest. Zodra een horloge tijdens deze eerste tests kapotging, het glas sneuvelde, een veer sprong of het uurwerk stopte deels of volledig met functioneren, dan viel het horloge meteen af. Na deze eerste fase bleven er drie horloges over. Deze drie kregen nog eens elf verschillende testrondes te verduren; naar verluid de 
zwaarste beproevingen uit de horlogegeschiedenis. Denk aan langdurige blootstelling aan hoge en zeer lage temperaturen, afwisseling tussen hoge en lage temperaturen (bij rigoureuze drukschommelingen). Verder werden luchtvochtigheid getest evenals langdurig verblijf in een 100% zuurstofverzadigde atmosfeer, schokken (40G), acceleratie, decompressie en hoge druk, vibraties en geluid. Op 1 maart 1965 werd duidelijk dat drie horloges de test hadden doorstaan en nog steeds de tijd weergaven, maar twee daarvan toch waren gesneuveld. De ene faalde bij de luchtvochtigheidtests, de andere bij de hittebestendigheid.
Na de maan?
Toen bleek dat Bulova de strijd officieel verloren had, startte het Amerikaanse horlogebedrijf een campagne die zelfs tot in het Witte Huis leidde. Onder leiding van beëdigd gevechtsvlieger Omar Bradley wees Bulova luidruchtig op de ‘Buy American Act’ wetgeving en daarna probeerde men NASA over te halen om de Bulova alsnog te kiezen. Weer later trok Bulova de testmethoden en -resultaten van NASA in twijfel, liefst publiekelijk en steeds kort voordat NASA een missie zou starten. 
Deze lobby duurde tot in de jaren 1970, terwijl bekend was dat sommige astronauten hun Accutron Astronaut meenamen de ruimte in, naast het standaard NASA-horloge. Desondanks bleef de relatie tussen Bulova en NASA goed, want in 1973 mocht Bulova drie draagbare Accutron alarmklokken ontwerpen voor het instrumentarium van NASA’s Skylab, het eerste ruimtelaboratorium ter wereld. Drie jaar later levert Bulova nóg een exemplaar: voor een replica van NASA Skylab.
Nogmaals tweede
In 1972, voorafgaand aan de laatste vlucht naar de maan (Apollo 17), was het weer raak. Maar deze keer verliep het anders want NASA testte de Omega en de Bulova nogmaals zoals destijds. De uitslag was hetzelfde: alleen de Omega slaagde voor alle tests.
Nuttige links en bron van enkele foto’s: Accutron214.com & Mybob.net
Tekst voor Horloge.info: Paul Dezentjé
